El Nino/La Nina - tķmabundnar sveiflur ķ hitastigi.

Mönnum veršur oft tķšrętt um El Nino og La Nina ķ tengslum viš loftslag, enda hafa žessi fyrirbęri töluverš įhrif į sveiflur ķ loftslagi.

Žaš er til lķtils aš vera alltaf aš tala um El Nino įn žess aš vita neitt um žaš, svo ég tók saman žaš helsta sem ég fann um žaš į stuttum tķma - vonandi fer ég meš rétt mįl.

Hvaš eru El Nino og La Nina (oft kölluš El Nino Southern Oscillation Index eša Enso)?

Langa svariš er į vķsindavefnum, sjį hér, en stutta śtgįfan er žessi:

Margra mįnaša langt įstand meš vķšįttumiklum jįkvęšum sjįvarhitafrįvikum ķ austanveršu Kyrrahafi nefnist El Nińo.

Margra mįnaša langt įstand meš vķšįttumiklum neikvęšum sjįvarhitafrįvikum ķ austanveršu Kyrrahafi nefnist La Nińa.

El Nino og La Nina eru nokkuš sjįanleg fyrirbęri ef skošuš eru kort af frįviki ķ sjįvarhita Kyrrahafs:

hitafravik_kyrrahaf_040407
Hitafrįvik sjįvaryfirboršs (°C) ķ nóvember 1997, nęrri hįmarki hins mikla El Nińo atburšar 1997-1998. Takiš eftir jįkvęšu frįvikunum viš Kalifornķu, en žar slaknar į uppdrętti kaldsjįvar žegar vindįtt veršur vestlęgari en venjulegt er (mynd og texti fengin af vķsindavefnum).

El Nino myndast į 4-7 įra fresti og stendur ķ 12-18 mįnuši. El NIno og La Nina eru oft plottuš saman į grafi til aš sżna įkafa žeirra, svokallašan Enso Index:

ts
Raušir toppar eru El Nino og La Nina eru blįu topparnir (mynd af cdc.noaa.gov)

Eins og sést žį er śtlit fyrir aš nżr El Nino sé aš byrja į , en nś er tališ meira en 50% lķkur į aš hann fari af staš fljótlega (į nęstu mįnušum), en frį byrjun aprķl hefur yfirboršshiti viš mišbaug Kyrrahafs hękkaš ķ 0,5°C yfir mešallagi (El Nino višmišunin er 0,8°C yfir mešaltali). Takiš einnig eftir įrinu 1998 en žį var El Nino óvenju sterkur og sést žaš vel į hitatölum frį žvķ įri:

Hiti og Enso 
Hérna setti ég lauslega saman lķnuritiš fyrir ofan plottaš ofan į hitafrįvikstölur RSS, takiš eftir 1998 - smelliš til aš sjį stęrra.

Žessi frįvik ķ Enso sjįst greinilega ķ hitasveiflum eins og lķnuritiš sżnir hér fyrir ofan, en tališ er aš hluti af žeirri stöšvun ķ hlżnuninni sem hefur oršiš undanfarin tvö įr sé hęgt aš rekja aš hluta til La Nina (en auk žess er lęgš ķ virkni sólar). Žetta sést greinilega žegar hitagögn eru leišrétt meš tilliti til Enso sveiflna:

enso_corr

Hér mį sjį leišréttingu į hitasveiflum mišaš viš Enso - žykkar lķnur og óleišrétt gögn sem brotalķnur. Eins og sést žį er hlżnunin enn ķ gangi žegar žetta graf var teiknaš - ef tķmabundnar sveiflur ķ Enso eru dregnar frį (fengiš af RealClimate.org - frį 2008).


« Sķšasta fęrsla | Nęsta fęrsla »

Athugasemdir

1 Smįmynd: Loftslag.is

Žaš er margt sem hęgt er aš tengja viš El Nino - t.d. eru lķkur į kraftminni fellibyljum ķ Atlantshafi žegar El Nino er ķ gangi vegna hįloftavinda sem trufla myndun fellibylja: http://news.nationalgeographic.com/news/2009/06/090604-2009-hurricane-forecast.html

Loftslag.is, 8.6.2009 kl. 23:42

2 Smįmynd: Emil Hannes Valgeirsson

Žessi Multivariate ENSO index mynd er stundum notuš til aš sżna fram į aš hlżnunartķmabiliš mikla į įrunum 1977-1998 sé vegna žess aš žį voru hinir hlżju El Nino straumar rįšandi į Kyrrahafinu. 30 įrin žar į undan voru hinir köldu La Ninja rķkjandi og lķtil eša engin hlżnun į sama tķma. Žessi tengsl hafa mér fundist athyglisverš til aš skżra įratugasveiflur ķ lengra hlżnunarferli og hver veit nema viš séum aftur komin ķ rķkjandi La Ninja tķmabil.

Emil Hannes Valgeirsson, 9.6.2009 kl. 00:28

3 Smįmynd: Loftslag.is

Ég rakst į ansi frakka bloggfęrslu, žar sem viškomandi er viss um aš nś komi hęstu hitatölur frį upphafi męlinga - hann segir ennfremur:

...the La Nińa conditions over the past 18 months helped temporarily mute the strong human-caused warming signal, allowing the global warming deniers to push their nonsensical global cooling meme...

Žį segir hann:

Human-caused global warming is so strong, however, that as NASA explained, it took a serious La Nińa, plus unusually sustained low levels of solar irradiance, to make 2008 as cool as it was. Yet, notwithstanding the global warming deniers and the status quo media, 2008 wasn’t actually cool. Indeed, 2008 was almost 0.1°C warmer than the decade of the 1990s averaged as a whole.

Sjį meira hér: http://climateprogress.org/2009/06/04/noaa-puts-out-el-nino-watch/

Loftslag.is, 9.6.2009 kl. 22:06

4 identicon

Žaš er ekki ólķklegt aš nęsta stóra El Nino setji hitamet. En žaš veršur El Nino hitamet og segir ekkert meira en La Nina kęling. 

Viš upphaf sķšasta El Nino var ég bešinn aš skrifa stuttan pistil um fyrirbęriš fyrir Nįmsgagnastofnun. Ķ skammlķfum bloggtilraunum mķnum žaš įriš vann ég svo langhund upp śr žvķ. Žaš eru fallegar myndir ķ žessum pistli, žó efniš sé aš mestu śrelt, sjį

http://blogg.visir.is/halldor/2007/03/01/el-nino/

Halldór Björnsson (IP-tala skrįš) 10.6.2009 kl. 00:46

Bęta viš athugasemd

Ekki er lengur hęgt aš skrifa athugasemdir viš fęrsluna, žar sem tķmamörk į athugasemdir eru lišin.

Innskrįning

Ath. Vinsamlegast kveikiš į Javascript til aš hefja innskrįningu.

Hafšu samband