Svar: Hjarðhugsun Ágústar

Eflaust hafa einhverjir tekið eftir færslu Ágústar Bjarnasonar um Hjarðhugsun, en þar hafa  nokkrir komið með athugasemdir, meðal annars um loftslagsvísindamenn, mannfræðinga, vistfræðinga og skógræktarfrömuði. Því er það undarlegt að eftirfarandi athugasemd skuli ekki hafa fengið birtingu, en skýring Ágústar er þessi: 

Höskuldur Búi Jónsson:

Þú verður að fyrirgefa. Þessi pistill fjallar ekki um loftslagsmál. Hin langa ritgerð þín um þau mál verður því ekki birt.

Með kveðju.

 Það er því með ánægju sem við á loftslag.is birtum athugasemdina hér í heild: 

 

Eins og margir hafa bent á þá er margt gott í þessari færslu Ágústar og stendur hún ágætlega undir nafni - ein og sér. Hitt er annað að þeir sem þekkja til vita að hér er Ágúst að skjóta á loftslagsvísindin og þá staðreynd að 97% loftslagsvísindamanna eru sammála fullyrðingunni að Jörðin sé að hlýna og af völdum losunar manna á gróðurhúsalofttegundum - þetta er hjarðhegðun að hans mati.

Þessi færsla Ágústar er í raun skrifuð í kjölfarið á því að við ritstjórar á loftslag.is gagnrýndum hann fyrir að vilja nota hitamæligögn frá Stykkishólmi til að efast um hnattræna hlýnun af völdum gróðurhúsalofttegunda í athugasemdum annars staðar (sjá athugasemdir hér). Til að skilja hugsunagang Ágústar, þá skulum við hugsa okkur skógrækt – þegar vöxtur tjráa í ákveðnum reit er skoðuð í heild, þá eru trén að vaxa um 25 sentimetra að meðaltali á ári. Um það eru flestir sammála sem skoða nægilega stórt gagnasafn og dreift yfir allan reitinn. Svo kemur maður fram sem segist ekki vilja elta hjörðina – því hann skoði gögnin í einu horni reitsins, sem er ekki í skjóli fyrir kaldri norðanáttinni. Þar er vöxtur lítill - sum tré að drepast, önnur tré standa í stað og sum vaxa um 2-3 sentimetra á ári - þar af leiðandi telur viðkomandi ekki að trjávöxtur í reitnum sé marktækur. Hann eltir ekki hjörðina.

En aftur að þessari færslu, en með henni er Ágúst að gefa í skyn að hinn yfirgnæfandi meirihluta loftslagsvísindamanna sé einhverra hluta vegna að sýna af sér hjarðhegðun – á móti eru þá þeir sem eru á sömu skoðun og Ágúst, lausir við hjarðhegðun eða hvað? Auðvitað er hægt að benda á hið gagnstæða, því þrátt fyrir ósamræmi í gögnum "efasemdarmanna" - þá eru þeir sammála um að öll gögn sem eru í ósamræmi við þeirra eigin skoðanir séu röng á einhvern hátt - er það ekki ágætt dæmi um hjarðhegðun?

Það að vísindamenn innan ákveðins geira eru komnir að ákveðnum kjarna sem flestir geta verið sammála um innan greinarinnar, virðist vera orðið merki um hjarðhegðun - allavega innan viss kjarna "efasemdamanna" hér á landi með Ágúst fremstan í flokki fylkingar. Það að loftslagsvísindamenn segja að yfirgnæfandi líkur séu á að kenningin um hnattræna hlýnun af völdum losunar manna á gróðurhúsalofttegundum sé rétt og að ekki hafa komið fram kenningar eða mæligögn sem hrekja það– þ.e. kenninguna um hin auknu gróðurhúsaáhrif.

Yfirleitt þykir það ekki neikvætt þegar vísindamenn eru búnir að sanka að sér nógu miklum gögnum og mælingum til að sýna fram á hvernig eitthvað í náttúrunni virkar (í þessu tilfelli fjölmargar mismunandi rannsóknir, mælingar á hnattrænu hitastigi með yfiborðsmælum og gervihnöttum – mælingar á hafísútbreiðslu, jöklabráðnun, breytingu á útbreiðslu lífvera og svo framvegis) – ath. hér er ekki verið að halda því fram að niðurstaða sé komin varðandi endanlegar afleiðingar losunar manna á gróðurhúsalofttegundum - aðeins er því haldið fram að Jörðin sé að hlýna, það séu að verða loftslagsbreytingar og að þær séu að mesta leiti af völdum losunar manna á gróðurhúsalofttegundu og þær loftslagsbreytingar muni halda áfram.

Um þetta ber loftslagsvísindamönnum saman um og að mínu mati er þar ekki um hjarðhegðun að ræða - heldur bein afleiðing þess hvað gögn og mælingar segja okkur.

 

Efasemdir eða afneitun

Endurbirting færslu frá síðastliðnu vori.

Tölublað New Scientist, frá 15. maí, er sérstaklega helgað umræðu um tímaskeið afneitunar (e. Age of Denial). Í blaðinu er rætt um ýmiskonar afneitun á vísindum, þar með talið afneitun á loftslagsvísindum. Það virðast vera svipaðar aðferðir notaðar við afneitun vísinda í sambandi við tengsl krabbameins tóbaksnotkunnar og afneitun á loftslagsvísindum.

Mig langar að benda á grein úr þessu tölublaði, sem nefnist, Lifað í afneitun: Þegar efasemdarmaður er ekki efasemdarmaður (e. Living in denial: When a sceptic isn’t a sceptic). Í þessari grein er munurinn á efasemdarmönnum og afneitunarsinnum skoðaður. Greinin er skrifuð af Michael Shermer þar stendur meðal annars, í lauslegri þýðingu:

Hver er munurinn á efasemdarmanni og afneitunarsinna? Þegar ég kalla sjálfan mig efasemdarmann, þá á ég við að ég noti vísindalega nálgun til að leggja mat á rökin. T.d. mun efasemdamaður um loftslagsmál, skoða hverja staðhæfingu fyrir sig og varfærnislega skoða rökin og er tilbúinn að fylgja staðreyndunum þangað sem þær leiða hann.

Sá sem afneitar loftslagsvísindunum, er með fyrirfram ákveðnar skoðanir og fer í gegnum gögnin með notkun “hlutdrægrar staðfestingar” – sem er hneigðin til að leita að og finna gögn sem staðfesta fyrirfram ákveðnar skoðanir og vísa öðru á bug.

Í greininni er rætt um efasemdar í sambandi við vísindalegar aðferðir, þar sem nota þarf gagnrýna hugsun til að skoða gögn og mælingar. Það má segja að til að vera vísindamaður, þá þurfi að koma til nokkuð mikið af hugsun byggða á efasemdum og gagnrýnni hugsun.

[...]

Nánar um þetta á loftslag.is, Efasemdir eða afneitun 

Tengt efni af loftslag.is:

• BBC Horizon – árás á vísindin
• Vísindin sett á gapastokk
• Rökleysur loftslagsumræðunnar
• Climategate
• Hrakningar Lord Monckton – 1. hluti
• Hrakningar Lord Monckton – 2. hluti
• Tengsl El Nino og langtíma hlýnunar hrakin
• Staðnir að óvönduðum vinnubrögðum
• Sakir bornar af Phil Jones
• Loftslagsvísindin traust
• Mýtur

 

Mótsagnarkennt eðli röksemda "efasemdarmanna" um hnattræna hlýnun

Eldri færsla af loftslag.is sem á kannski ágætlega við í dag.

 

Það er eftirtektarvert að fylgjast með því hvernig rökfærslur þeirra sem kenna sjálfa sig við “efasemdir”, varðandi hlýnun jarðar af mannavöldum, breyta endalaust andmælunum og rökfærslum sínum.Ein afleiðing þess, er að þeir komast oft í mótsögn við sjálfa sig. Einn daginn er röksemdarfærslan sú, að núverandi hlýnun sé vegna sólarinnar, næst að hlýnun sé vegna “náttúrulegra sveiflna”, þar næst að plánetan sé að kólna og daginn eftir koma svo kannski rök um að það sé svo mikil óvissa í hitastigsmælingum að við vitum hvort sem er ekki, hvert hnattrænt hitastig er. Þetta er ein af ástæðunum fyrir því mikla magni af mýtum sem hægt er að finna t.d. á loftslag.is.

 

Það ætti að vera nokkuð augljóst að rökfærslur “efasemdarmanna” eins og þær koma fram hér að ofan eru í mótsögn hvorar við aðrar, en samt eru þau oft sett fram af sömu aðilum. Sem dæmi má nefna alþekktan “efasemdarmann” að nafni Fred Singer sem færði fyrir því rök árið 2003 að plánetan væri ekki að hlýna, en það kom þó ekki í veg fyrir að hann færði rök fyrir því, í bók sem hann gaf út árið 2007, að plánetan væri að hlýna vegna náttúrulegrar sveiflu sem tekur 1.500 ár. Það er ekki hægt að hafa þetta á báða vegu!

 

Það virðist vera merki um styrk kenningarinnar, um hækkun hitastigs af völdum losunar manna á CO2, að “efasemdarmennirnir” geta ekki komið sér saman (ekki einu sinni innra með sjálfum sér persónulega) hver andmælin eiga að vera. Ef það væri raunverulegur veikleiki í kenningunni, þá ættu “efasemdarmenn” að geta bent á þann veikleika og komið með mótsagnarlaus rök. Þeir virðast frekar ætla að notast við núverandi aðferðafræði sína, sem er að fleygja öllu mögulegu fram sem rökum, í óljósri von um að eitthvað af þeim haldi vatni. Það myndi auðvelda verulega allar umræður við “efasemdarmenn” ef þeir myndu ákveða hver andmæli sín varðandi kenninguna væru, í stað núverandi ástands þar sem rökfærsla dagsins virðist ráða för, alveg óháð því hver rök gærdagsins voru og hugsanlegra mótsagna í rökfærslunum. 

[...] 

Að lokum má svo skoða orðið sem ég hef sett innan gæsalappa í færslunni, en hvers vegna ætli það sé nú? Það má vel færa rök fyrir því að efasemdarmenn nái ekki nógu vel að skilgreina þá sem hafa þá nálgun við vísindin sem eru útskýrð hér að ofan, þar sem nýjar röksemdir og mótsagnir virðast ráð ferðinni eftir því hvernig vindar blása þann daginn. Afneitunarsinnar er hugsanlega betri skilgreining á sumum þeirra sem þetta stunda, enda nota þeir vel þekktar aðferðir við nálgun sína. Nokkrar helstu aðferðir afneitunar eru:

1. Samsæriskenningar
2. Sérvalin gögn (e. cherry-picking)
3. Fals sérfræðingar
4. Ómögulegar eftirvæntingar (einnig þekkt sem færanleg markmið)
5. Almennar rökleysur

Sumir vilja einnig bæta við 6. liðnum, sem er endurtekning á rökum sem þegar er búið að hrekja og eftir þessar pælingar hér að ofan, þá líka 7. liðnum sem eru mótsagnirnar...

 

Alla færsluna má lesa á loftslag.is, Mótsagnarkennt eðli röksemda “efasemdarmanna” um hnattræna hlýnun 

Tengt efni á loftslag.is:

• Rökleysur loftslagsumræðunnar
• Helstu sönnunargögn
• Mýtusíðan
• Mýta – Það var hlýrra á miðöldum
• Mýta - Hlýnunin nú er af völdum sólarinnar
• Mýta – Jafnvægissvörun loftslags er lág

 

Ískjarnar, miðaldahlýnun, litla ísöldin og Dýravísur eftir Jón Leifs

Í nýju myndbandi frá Greenman3610 (Peter Sinclair) er kjarni efnisins varðandi ískjarna og hvernig þeir eru notaðir til að skoða þróun hitastigs m.a. með tilliti til miðaldahlýnuninnar og  ”litlu ísaldarinnar”. Nokkuð fróðlegt myndband.

En í byrjun myndbandsins eru Dýravísur eftir Jón Leifs notaðar í örstutta stund og svo kemur lagið aftur fyrir í lokin. Lagið hefur komið af stað umræðu við myndbandið á YouTube síðunni, svo mikla að Peter birti Dýravísur í heild sinni á heimsíðunni sinni. En hægt er að sjá myndbandið á loftslag.is, Dýravísur fá svo að fylgja með á eftir:

Ískjarnar, miðaldahlýnun, litla ísöldin og Dýravísur eftir Jón Leifs

Tengt efni á loftslag.is – Greenman3610 myndbönd:

• Hvað er vitað um loftslagsbreytingar?
• Hvernig verða mýtur til?
• Sjávarstöðubreytingar
• 32.000 sérfræðingar
• Hrakningar Lord Monckton – 1. hluti
• Hrakningar Lord Monckton – 2. hluti