Fęrsluflokkur: Vķsindi og fręši
4.10.2010 | 00:40
Höfuš, heršar, hné og tęr
Ég myndi nś ętla aš žaš vęri rangt aš segja aš Kķna beri höfuš og heršar yfir öll lönd varšandi losun gróšurhśsalofttegunda. Žaš geršist nś ekki fyrr en 2007 aš Kķna skreiš framśr Bandarķkjunum (žar sem bśa mun fęrri). Heildarlosun žessar tveggja landa er yfir 40% af heildinni. En rétt er žó aš Kķna er ķ dag žaš land sem losar mest af gróšurhśsaloftegundum, en žó ekki mišaš viš į hvert mannsbarn. Hér undir mį sjį hluta af sķšunni Spurningar og svör af loftslag.is, Įrleg losun koldķoxķšs af mannavöldum. Einnig er hér listi yfir losun flestra ef ekki allra landa ķ heiminum įriš 2007.
- - -
Samkvęmt gögnum af Wikipedia.org og International Energy Agency, žį er heildarlosun koldķoxķšs af mannavöldum um 28 miljaršar tonna į įri. Hérundir mį sjį graf yfir žróun losunar koldķoxķšs ķ heiminum frį 1971-2007 (IEA) įsamt lista yfir losun į milli landa fyrir įriš 2006, sem einnig mį skoša į Wikipedia.org.
Listi yfir losun koldķoxķšs eftir löndum (Ķsland er nr. 139):
![]() |
Loftslagsrįšstefna ķ Kķna |
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt |
2.10.2010 | 22:00
Sżna gervihnattamęlingar hękkandi hitastig?
Sumir halda žvķ fram aš gervihnattamęlingar sżni enga hlżnun ķ vešrahvolfi lofthjśps Jaršar frį žvķ žęr męlingar hófust. Žaš er alrangt, gervihnattamęlingar sżna aš vešrahvolfiš er aš hlżna lķkt og viš yfirborš Jaršar.
Žaš voru žeir John Christy og Roy Spencer frį Hįskólanum ķ Alabama sem komu fyrst fram meš žęr fullyršingar aš gervihnattamęlingar bentu til žess aš vešrahvolfiš vęri aš hitna mun hęgar en yfirboršsmęlingar og loftslagslķkön bentu til (Spencer og Christy 1992). Jafnvel héldu žeir žvķ fram į tķmabili aš gögnin sżndu kólnun (Christy o.fl. 1995).
Ķ kjölfariš fóru nokkrir hópar vķsindamanna aš kanna hverjar vęru įstęšurnar fyrir žessu misręmi. Žar sem flestar vķsbendingar bentu til žess aš žaš vęri aš hlżna, žį žótti ólķklegt aš vešrahvolfiš vęri ekki aš hlżna. Žaš kom fljótlega ķ ljós aš villa var ķ ašferšinni sem žeir félagar höfšu notaš til aš leišrétta gögnin. Gervihnettir į ferš um sporbraut Jaršar verša aš fara yfir sama punkt į sama tķma til aš męla mešalhita. Ķ raun gengur žaš ekki eftir og gervihnettir reka af sporbraut sinni smįm saman. Til aš leišrétta fyrir žeim breytingum og öšrum breytingum į braut gervihnattanna žį veršur aš leišrétta gögnin.
[...]
Nįnar į loftslag.is - Sżna gervihnattamęlingar hękkandi hitastig?
Tengdar fęrslur į loftslag.is
1.10.2010 | 13:28
Metan og metanstrókar
Hér fyrir nešan er brot śr endurbirtingu į umfjöllun um metan og metanstróka frį sķšasta vori - sjį ķ heild į loftslag.is: Metan og metanstrókar
Metan gróšurhśsaįhrif og magn
Ein mikilvirkasta gróšurhśsalofttegundin er metangas CH4 (e. methane), en hśn er um 25 sinnum öflugri gróšurhśsalofttegund en koldķoxķšs -CO2 (nżlegar rannsóknir benda reyndar til žess aš hśn sé jafnvel enn öflugri- sjį Öršur auka virkni metans sem gróšurhśsalofttegund). En žótt metangas sé öflugra en CO2, žį er metan ķ mun minna magni en CO2 ķ andrśmsloftinu og žvķ eru heildargróšurhśsaįhrif eša breyting ķ geislunarįlagi metans (CH4) mun minna en frį CO2:

Geislunarįlag (ķ W/m2) frį upphafi išnbyltingar og helstu orsakažęttir. Raušar sślur sżna įhrif til hlżnunar jaršar en blįar til kólnunar (mynd śr skżrslunni Hnattręnar loftslagsbreytingar og įhrif žeirra į Ķslandi). Hęgt er aš smella į myndina til aš stękka.
Metan losnar śt ķ andrśmsloftiš į margskonar hįtt, t.d. viš landbśnaš (hrķsgrjónarękt og frį bśfénaši), sorpuršun og vinnslu jaršefnaeldsneytis. En žaš myndast einnig viš nįttśrulega sśrefnisfyrrta rotnun lķfręnna efna (t.d. ķ mżrum, sjįvarsetlögum og ķ stöšuvötnum). Styrkur bęši CO2 og metans er nś meiri en veriš hefur ķ a.m.k. 800 žśsund įr, eša eins langt aftur ķ tķmann og hęgt er aš sjį śt frį upplżsingum śr ķskjörnum (sjį skżrsluna Antarctic Climate Change and the Environment).
[...]
Tengt efni af loftslag.is
- CO2 įhrifamesti stjórntakkinn
- Noršurskautsmögnunin
- Myndband: Feršalag um frera jaršar
- Öršur auka virkni metans sem gróšurhśsalofttegund
- Skżrsla um kostnaš viš brįšnun frešhvolfsins į Noršurslóšum
30.9.2010 | 10:20
Hafķslįgmark nśmer II
Eftir aš hafa tilkynnt um hafķslįgmarkiš ķ įr sem įtti sér staš žann 10. september žį byrjaši hafķsśtbreišslan aš minnka aftur. Svona getur nįttśran leikiš fréttatilkynningar grįtt.
Žaš endaši žvķ meš žvķ aš nżtt hafķslįgmark varš aš veruleika žann 19. september. Žetta nżja lįgmark var 4,60 miljón km2, eša 160 žśsund km2 lęgra en hiš fyrra. Lįgmark įrsins 2010 endaši žvķ sem žaš žrišja lęgsta frį žvķ 1979, žaš varš s.s. engin breyting į röšinni frį žvķ viš fyrra lįgmarkiš. Žetta var žó mjög nęrri lįgmarkinu įriš 2008, sem var žaš nęst lęgsta frį upphafi, žaš munaši ašeins um 37 žśsund km2 žar į milli. Hafķslįgmarkiš ķ įr er žvķ um 2,11 miljón km2 undir mešaltali hafķslįgmarks įranna 1979-2000 og 1,74 miljón km2 undir mešaltalinu fyrir įrin 1979-2009. Viš skošum žetta nįnar ķ fęrslu ķ október žegar viš förum nįnar yfir tölur septembermįnašar.
[...]
Į loftslag.is mį sjį graf meš žróuninni, Nżtt hafķslįgmark
Tengt efni į loftslag.is:
29.9.2010 | 20:54
Įreišanleiki męlinga į yfirboršshita Jaršar
Sumir telja aš męlingar į hitastigi viš yfirborš Jaršar séu óįreišanlegar, žį sérstaklega vegna lélegra stašsetninga męlitękja og er umręša um žaš nokkuš sterk ķ Bandarķkjunum (sjį t.d. Watts 2009). Žęr pęlingar eru žó óraunhęfar, žvķ aš leitni hitastigs er hiš sama ķ žéttbżli og dreifbżli, hvort sem hitastig er męlt meš hitamęlum į jöršu eša meš gervihnöttum.
[...]
Nįnar į loftslag.is, Įreišanleiki męlinga į yfirboršshita Jaršar
Tengdar fęrslur į loftslag.is
29.9.2010 | 09:04
Noam Chomsky fyrirlestur – Loftslagsbreytingar af mannavöldum: Įkvaršanir til framtķšar
Ég tók žįtt ķ pallboršsumręšum og hlżddi į fyrirlestur Noam Chomsky ķ Hįskólabķói ķ gęr. Žaš var fullt śt śr dyrum, enda er mikill fengur aš fį Noam Chomsky til aš flytja fyrirlestur, žó svo žaš sé gert meš hjįlp nśtķmatękni žar sem hann var ašeins višstaddur į tjaldinu ķ bķóinu. Žaš kom fram ķ umręšunum aš hann er vęntanlegur til Ķslands aš įri, sem hlżtur aš teljast fréttnęmt. Chomsky kom meš fróšlegar vangaveltur, sem byggja į gagnrżnni hugsun, ķ umręšuna um efnahags- og žjóšfélagsmįl, en einnig komu vel fram hans vangaveltur varšandi loftslags- og umhverfismįl. Viš vorum fjögur sem tókum žįtt ķ pallboršsumręšunum og voru hin žrjś, Gušni Elķsson, Irma Erlingsdóttir og Sólveig Anna Jónsdóttir og žótti mér žeirra nįlganir fróšlegar, alltaf fróšlegt aš hlusta į gagnrżna umręšu. Pistillinn minn sem ég flutti į pallboršinu er hęgt aš nįlgast į loftslag.is, fyrir žį sem vilja lesa hann. Chomsky virtist eftir hans nįlgun aš dęma, aš einhverju leiti vera į sömu lķnu og ég sjįlfur, sem var mjög fróšlegt fyrir mig og okkur hér aš loftslag.is. Hann talaši um afneitun į vķsindin almennt, einnig ręddi hann žį hęttu sem er fólgin ķ žvķ aš gera ekkert varšandi umhverfis- og loftslagsmįl, žar sem hann nefndi m.a. ytri žętti (e. externalities) sem eru žęttir sem ekki eru taldir meš žegar rętt er um kostnaš varšandi hluti eins og losun CO2. Losun CO2 er ekki veršlögš beint en hefur žó kostnaš ķ för meš sér fyrir alla. En nóg um žaš ķ bili, į loftslag.is mį lesa pistilinn sem ég flutti, ég hef bętt tenglum meš efni sem tengist pistlinum ķ lokinn į fęrslunni fyrir žį sem vilja kynna sér mįlinn enn frekar.
Nįnar į loftslag.is, Chomsky fyrirlestur Loftslagsbreytingar af mannavöldum: Įkvaršanir til framtķšar
Żmsar tengdar fęrslur į loftslag.is:
- Helstu sönnunargögn
- Heitustu 12 mįnušir sķšan męlingar hófust
- Sjįvarstöšubreytingar
- Męlingar stašfesta kenninguna
- Loftslag framtķšar
- Mótsagnarkennt ešli röksemda efasemdarmanna um hnattręna hlżnun
- Mżtur (nįlgun afneitunarinnar afhjśpuš)
- Rökleysur loftslagsumręšunnar
- Noam Chomsky ķ beinni į Ķslandi (žarna er myndband žar sem Chomsky nįlgast loftslagmįlin)
Aš lokum er hér Heimasķša Noam Chomsky
27.9.2010 | 09:51
Rostungar ķ vanda ?
Enn į nż skošar Greenman3610 (Peter Sinclair) eina af hugsanlegum afleišingum loftslagsbreytinga. Nś skošar hann hlut rostunga, sem hafa safnast fyrir į ströndum ķ žśsundatali nokkur sķšustu įr, sem er eitthvaš sem vķsindamenn eru aš skoša nįnar til aš įtta sig į hvaš veldur, žvķ žetta viršist vera breyting ķ hįttum rostunga. Ķ lżsingu Greenman3610 um myndbandiš stendur eftirfarandi:
Hinn aukni hraši ķ hlutfalli śtdaušra lķfvera er ekki bara įform sem móšir nįttśra hefur.
Žaš eru įhrif sem hęgt var aš bśast viš vegna loftslagsbreytinga.
Meš auknum breytingum į Noršurskautinu, žar sem breytingar gerast hrašar en nokkur stašar ķ heiminum, eru ķsbirnir sś tegund sem er mešal žeirra sem eru taldir vera ķ mestri hęttu.
Umfjöllunarefni dagsins: Kyrrahafs rostungurinn
Tengt efni į loftslag.is:
26.9.2010 | 13:53
RIFF - Hverfult haf - Kvikmyndadómur
Ég skellti mér į heimildarmyndina Hverfult haf (e. A Sea Change) ķ Hafnarhśsinu ķ gęrkvöldi. Hverfult haf er sżnd į kvikmyndahįtķšinni RIFF og er hluti af žeim kvikmyndum sem eru ķ flokknum Nżr heimur, sjį nįnarhér. Ekki veit ég hvernig ašrir bķógestir žekktu til sśrnunar sjįvar fyrir sżninguna, en ég hef allavega grunnžekkingu į žvķ vandamįli og var bśinn aš hlakka lengi til aš sjį žessa mynd, fróšlegt vęri aš heyra frį öšrum sem sįu eša eiga eftir aš sjį myndina um žeirra upplifun.
Žaš sem mér fannst merkilegast viš myndina, var žessi óbilandi įhugi Sven Huseby į vandamįlinu sśrnun sjįvarog hugsanlegar afleišingar žess ķ framtķšinni. Hann fléttar afastrįknum sķnum inn ķ söguna sem fulltrśi framtķšarinnar og skrifar póstkort og bréf til hans į mešan hann feršast um heiminn og kynnir sér efniš nįnar og myndar žaš einskonar ramma um efniš. Žannig er aš sjįlfsögšu reynt aš nį til tilfinninga įhorfandans, en žaš žarf žó alls ekki aš vera neikvętt. Žaš sem myndin skyldi eftir sig hjį mér var aš sśrnun sjįvar er vandamįl sem er nżlega komiš į kortiš hjį vķsindamönnum og óvissa varšandi afleišingarnar af žvķ er mikil enn sem komiš er. En žaš bendir žó sitthvaš til žess aš įhrif sśrnunar sjįvar geti oršiš veruleg į afkomu sjįvarlķfvera, žar sem skeljar sumra sjįvarlķfvera sem mynda grunn vistkerfanna eru viškvęmar fyrir sśrnun sjįvar. Žęr lķfverur sem eru ķ nešstu žrepum fęšukešjunnar eru mikilvęgar fyrir efri žrepin og ž.a.l. er óvissa varšandi verri afkomu žeirra og įhrif į vistkerfin ķ heild nokkur.
Ég fór į myndina ķ Hafnarhśsinu, žaš hśs er ķ sjįlfu sér ekki gert til bķósżninga og fannst mér į stundum erfitt aš fylgjast meš tölušu mįli (myndin er į ensku og ótextuš). Ég geri fastlega rįš fyrir aš skilyrši varšandi hljóšiš verši betri į žeim sżningum sem verša ķ Bķó Paradķs og Hįskólabķói, žar sem žaš er ķ bķósölum sem eru geršir til bķósżninga, hugsanlega meš betri sętum lķka.
Ekki ętla ég aš gefa stjörnur, en ég męli meš myndinni fyrir alla, enda er sśrnun sjįvar eitthvaš sem aš viš žurfum aš spį ķ į Ķslandi žar sem viš erum fiskveišižjóš og lifum ž.a.l. į afuršum sjįvar. Žrjįr sķšustu sżningarnar verša sem hér segir:
27.9
Bķó Paradķs 3..kl. 18:00
27.9
Hįskólabķó 2..kl. 22:00
28.9
Hafnarhśsiš
kl. 20:00
Tengt efni į loftslag.is:
- RIFF Nżr heimur Hverfult haf (myndbrot śr myndinni)
- Noam Chomsky ķ beinni į Ķslandi (hluti af RIFF)
- Sśrnun sjįvar įhrif į lķfverur
- Hin yfirvofandi sśrnun sjįvar
- Heimildarmynd um sśrnun sjįvar (annaš myndbrot śr Hverfult haf)
- Fręšsla um sśrnun sjįvar
- Sśrnun sjįvar hrašari en fyrir 55 milljónum įra
- Tag - Sśrnun sjįvar
24.9.2010 | 10:18
RIFF - Nżr heimur - Hverfult haf
Viš ķ ritstjórn loftslag.is höfum sérstakan įhuga į einum flokki mynda į kvikmyndahįtķšinni RIFF. Flokkurinn nefnist Nżr heimur (e. World Changes). Žaš er mikil gróska ķ kvikmyndum sem fjalla um umhverfismįl į einhvern hįtt. En nśna er žrišja įriš ķ röš sem RIFF veitir žessum flokki sérstaka athygli og munu verša veitt veršlaun fyrir bestu myndina ķ flokknum. Ein kvikmynd ķ žessum flokki er okkur ķ ritstjórn ofarlega ķ huga og nefnist hśn Hverfult haf (e. A Sea Change) og fjallar um sśrnun sjįvar. Ķ dagskrįnni sem nįlgast mį į heimasķšu RIFF (žessi flokkur er į bls. 54-56) mį lesa eftirfarandi um myndina:
Ķmyndiš ykkur veröld įn fiska. A Sea Change er fyrsta heimildarmyndin sem gerš er um hękkun sżrustigs hafsins, sem kalla mį hina hlišina į hnattręnni hlżnun. Ķ myndinni feršast Sven Huseby um heiminn og leitar svara viš žvķ hvernig megi hęgja į eša stöšva žessa ógn. Žess į milli heimsękir hann barnabarn sem erfir höf framtķšarinnar.
Į loftslag.is mį sjį stutt myndbrot śr myndinni, RIFF - Nżr heimur - Hverfult haf
Tengt efni į loftslag.is:
23.9.2010 | 10:56
Pachauri eša ekki Pachauri ?
Persónulega finnst mér merkilegt aš vitna ķ Daily Telegraph varšandi fréttir af loftslagsmįlum, žar sem aš žeir hafa oft rekiš sig į ķ sinni umfjöllun og veriš stašnir aš óvöndušum vinnubrögšum ķ umręšunni um loftslagsmįl. En varšandi Dr. Pachauri og hugsanlega afsögn hans, žį teljum viš ekki aš žaš muni breyta žeim veruleika sem blasir viš okkur viš hękkandi hitastig af völdum aukins styrk gróšurhśsalofttegunda.
En ķ tilefni nżrra frétta um endurskipulagningu starfa Loftslagsnefndar Sameinušu žjóšanna (IPCC), žį viljum viš benda į fęrslu af loftslag.is sem fjallar um mistök IPCC varšandi brįšnun jökla ķ Himalaya. Loftslagsnefndin hefur starfaš ķ um 22 įr, įn mikilla breytinga į stjórn og skipulagi og er žvķ barn sķns tķma. Žaš mį kannski segja aš hvatinn aš hugsanlegu breytingum hafi veriš sś gagnrżni sem kom fram m.a. varšandi villuna um jökla Himalaya, en žaš er žó ljóst ķ mķnum huga aš breytingar hafi ķ raun veriš óhjįkvęmilegar óhįš žessari villu. Öll fyrirtęki og stofnanir fara ķ gegnum skipulagsbreytingar žegar fram lķša stundir, žannig aš žaš er svo sem ekkert nżtt ķ žvķ. Vķsindin į bak viš fręšin eru nś sem fyrr traust, hvaš sem veršur um Loftslagsnefnd Sameinušu žjóšanna ķ framtķšinni eša hvaša skipulag sem žar er. Žaš mį lesa ašeins nįnar um hugsanlegar skipulagsbreytingar IPCC į vef New Scientist, en žar kemur m.a. fram:
Shapiro told reporters: An organisation like the IPCC needs to have its leadership constantly changed to maintain its overall virility. He said that the suggested changes were not motivated by or connected with Dr Pachauri or any other leader.
Žannig aš ekki er hęgt aš tślka žaš sem svo aš vęntanlegar breytingar séu til höfušs Dr. Pachauri, heldur hluti ešlilegrar žróunnar. Hvaš svo sem veršur um hann ķ framtķšinni, en žaš var fyrirsjįanlegt, ķ mķnum huga, aš einhverjir myndu krefjast afsagnar hans. Žannig aš žó spurningin um Pachauri sé į lofti, žį sżna hinar vķsindalegu nišurstöšur enn aš hitastig fer hękkandi og aš žaš muni hugsanlega hafa afleišingar žegar fram lķša stundir.
Sjį nįnar į loftslag.is, Jöklar Himalaya og įlitshnekkir IPCC
Tengt efni į Loftslag.is:
![]() |
Pachauri vķki |
Tilkynna um óvišeigandi tengingu viš frétt |
Vķsindi og fręši | Breytt s.d. kl. 14:37 | Slóš | Facebook | Athugasemdir (2)