Hreyfingar jökulbreiðunnar á Suðurskautinu kortlagðar í fyrsta skipti

Vísindamenn frá Kalíforníu hafa í fyrsta skipti kortlagt hreyfingar jökulbreiðunnar á Suðurskautinu og jökulstrauma þess, en þar eru um 90 % af öllum ís sem finnst á jörðinni.  Þeir notuðu gögn frá gervihnöttum sem Evrópuþjóðir, Kanada og Japan höfðu aflað.

[...]

Nánar á loftslag.is, þar sem einnig má sjá stutt myndskeið; Hreyfingar jökulbreiðunnar á Suðurskautinu kortlagðar í fyrsta skipti

Tengt efni á loftslag.is

• Jökulbreiður Grænlands og Suðurskautsins bráðna hraðar
• Er ís á Suðurskautinu að minnka eða aukast?
• Íshellur Suðurskautsins brotna upp
• Molar um sjávarstöðu
• Gestapistlill: Jöklabreytingar og hækkun sjávarborðs heimshafanna
• Vatnsflæði eykur hraða bráðnunar jökulbreiða

Styrkur koltvísýrings á Íslandi yfir 400 ppm

Frétt af vef Veðurstofunnar:

Samfelldar mælingar á styrk CO2 (koltvísýrings) í lofthjúpnum hófust árið 1957 á suðurpólnum og árið 1958 á Mauna Loa á Hawaii. Þessar mælingar sýndu fljótlega að styrkur CO2 í lofti jókst ár frá ári og var aukningin sambærileg í hitabeltinu og á suðurpólnum.

Við upphaf mælinga var styrkurinn um 315 ppm en árið 2010 var hann orðinn um 390 ppm*. Mælingar á magni CO2 í loftbólum í ískjörnum sýna að fyrir daga iðnbyltingarinnar var styrkurinn í lofthjúpnum um 280 ppm; nokkur árstíðasveifla var í styrknum og útslag hennar meira en í hitabeltinu.

[...]

Nánar má lesa um þetta á loftslag.is, Styrkur koltvísýrings á Íslandi yfir 400 ppm

Tengt efni á loftslag.is

• Menn losa margfalt meira CO2 en losnar við eldvirkni
• Nýjar tölur um losun CO2 fyrir árið 2010
• Breytingar á loftslagi af mannavöldum á einni mynd
• Hvað er líkt með banana og kolamola?

 

Hraðir flutningar, hærra og lengra

Í Science birtist nýlega grein um rannsókn, þar sem sýnt er fram á tengsl milli hinnar hnattrænu hlýnunar og flutning plantna og dýra til hærri breiddargráða og upp í meiri hæð yfir sjávarmál. Að auki kom í ljós að lífverur flytjast um set, um tvisvar til þrisvar sinnum hraðar en áður var talið.

[...]

Nánar má lesa um þetta á loftslag.is, Hraðir flutningar, hærra og lengra

Tengt efni á loftslag.is

• Könguló eykur útbreiðslu sína í Bandaríkjunum
• Tröllakrabbinn – ágengur við Suðurskautslandið
• Stöðuvötn hitna
• Samfélög trjáa á flakki
• Breytingar í árstíðasveiflum Alaska hefur áhrif á veiði frumbyggja

Breytingar á loftslagi af mannavöldum á einni mynd

Árið 1859 gerði eðlisfræðingurinn John Tyndall tilraun sem sýndi fram á gróðurhúsaáhrifin. Sýnilegt ljós fer auðveldlega í gegnum lofthjúpinn til að hita upp jörðina. Annað mál gegnir um hina ósýnilegu innrauðu varmageislun sem kemur frá yfirborði jarðar. Hún sleppur ekki svo auðveldlega út í geim. Í tilraunastofu sýndi Tyndall, með því að senda hitageislun í gegnum lofttegundir, t.d. vatnsgufu og koldíoxíð (CO2), að sumar lofttegundir hindra varmageislun. Þær hafa verið kallaðar gróðurhúsalofttegundir.

Tyndall spáði einnig fyrir því hvað myndi gerast ef gróðurhúsalofttegundir myndu valda hlýnun (Tyndall 1861). Búast má við sérstöku mynstri í hinni hnattrænu hlýnun, ef hún er af völdum aukinna gróðurhúsalofttegunda. Mælingar á þeim mynstrum styrkir vísbendingar um að mannkynið sé að valda þeirri hlýnun - auk þess sem þau útiloka náttúrulegar ástæður. Við skulum líta á hin fjölmörgu fingraför mannkyns á breytingum loftslags:

 

Á loftslag.is má lesa afganginn af þessari færslu, sjá  Breytingar á loftslagi af mannavöldum á einni mynd

Tengt efni á loftslag.is

• Áhrif CO2 uppgötvað
• Mælingar staðfesta kenninguna
• Fingrafar mannkynsins á hnattrænu hlýnunina
• 10 vísar hnattrænnar hlýnunar
• 10 vísar um þátt manna í hnattrænni hlýnun
• Hvernig CO2 stjórnar hitastigi Jarðar
• Gróðurhúsaáhrifin mæld

 

Jökulbreiður Grænlands og Suðurskautsins bráðna hraðar

Endurbirting á færslu frá því í vor.

Samkvæmt nýlegum gögnum þá eru jökulbreiður Grænlands og Suðurskautsins að bráðna sífellt hraðar með hverju árinu.

Margt bendir til þess – samkvæmt greiningu á fjölbreyttum gögnum (Rignot o.fl. 2011) – að bráðnun frá jökulbreiðum heimsskautanna sé að taka við af fjallajöklum og hveljöklum sem stærsti þátturinn í sjávarstöðuhækkun úthafanna. Það er mun fyrr en loftslagslíkön hafa bent til.

Hraði bráðnunarinnar hefur verið að aukast töluvert. Á hverju ári, á því tímabili sem skoðað var, bráðnaði að meðaltali um 36,3 gígatonn meira en á árinu áður.

[...]

Nánar má lesa um þetta á loftslag.is, Jökulbreiður Grænlands og Suðurskautsins bráðna hraðar

Tengt efni á loftslag.is

• Massabreytingar Grænlandsjökuls
• Íshellur Suðurskautsins brotna upp
• Er ís á Suðurskautinu að minnka eða aukast?
• Vatnsflæði eykur hraða bráðnunar jökulbreiða
• Heitur sjór streymir í Norður-Íshafið

 

Tíðni hitabylgja að aukast í Bandaríkjunum?

Eitt af því sem vísindamenn spá að muni aukast við þær loftslagsbreytingar sem nú eru að verða eru hitabylgjur. Mikil hitabylgja gengur nú yfir Suðurríki Bandaríkjanna sem eru í góðu samræmi við það sem vísndamenn segja.  Af því tilefni rifjum við upp færslu af loftslag.is frá því í fyrra:

Óvenjulangar hitabylgjur og óvenjumikill hiti gæti orðið algengur í Bandaríkjunum á næstu 30 árum, samkvæmt  nýlegri rannsókn.

Við rannsóknina voru notaðar umfangsmiklar keyrslur á þriðja tug mismunandi loftslagslíkana, þar sem könnuð var sú sviðsmynd að losun CO2 í andrúmsloftinu myndi auka hnattrænt hitastig jarðar um 1°C frá 2010-2039 - sem þykir frekar líklegt samkvæmt IPCC. Höfundar greindu hitagögn fyrir Bandaríkin milli áranna 1951-1999. Markmið þeirra var að finna lengstu hitabylgjurnar og heitustu árstíðina fyrir seinni hluta tuttugustu aldarinnar. Þær greiningar voru keyrðar í loftslagslíkönum, meðal annars inn í RegCM3 sem er loftslagslíkan með mikilli upplausn og líkir eftir hitastigi frá degi til dags á litlu svæði (25x25 km).

Samkvæmt niðurstöðunni, þá munu hitabylgjur - svipaðar og þær lengstu á tímabilinu 1951-1999 - verða allt að fimm sinnum milli áranna 2020-2029 á hluta vesturstrandar og miðríkja Bandaríkjanna. Á milli 2030-2039 verða þær enn viðameiri og algengari.

Höfundar spá einnig mikilli aukningu í óvenjulegu árstíðabundnu hitastigi á áratugnum sem nú er hafinn, en hitastig sem jafnast á við heitustu árstíðina frá 1951-1999 gæti orðið allt að fjórum sinnum fram til ársins 2019 yfir stóran hluta Bandaríkjanna. Auk þess töldu höfundar líklegt að dagleg hitamet verði tvisvar sinnum algengari á fjórða áratug þessarar aldar en milli áranna 1980-1999.   

Fyrir áratuginn 2030-2039, gæti stór hluti Bandaríkjanna orðið vitni að allavega fjórum árstíðum á áratug, sem verða jafn heit og heitasta árstíðin á tímabilinu 1951-1999. Í Utah, Colorado, Arizona og Nýju Mexíkó gætu mjög heitar árstíðir á áratug orðið allt að sjö.  

Einn aðalhöfunda segir um niðurstöðuna: "Á næstu 30 árum, gætum við séð aukningu á tíðni hitabylgja líka þeirri sem gengur nú yfir Austurströnd Bandaríkjanna (byrjun júlí) eða líka þeirri sem reið yfir Evrópu árið 2003 og olli tugum þúsunda dauðsfalla. Hitabylgjur sem þær, valda einnig töluverðu álagi á ræktun korns, sojabauna, baðmullar og vínberja, sem getur valdið uppskerubrest." Við þetta bætist að líklegt er talið að breytingar í úrkomu og raka jarðvegs eigi eftir að versna til muna þegar líður á öldina og muni það magna upp afleiðingar hitabylgjanna - þ.e. að meira verði um þurrka og skógarelda í náinni framtíð.

Miðað við fyrrnefnda sviðsmynd, yrði hnattrænn hiti eftir 30 ár um 2°C heitari en fyrir iðnbyltinguna. Margir hafa talið það ásættanlegt markmið til að komast hjá verstu afleiðingum hlýnunar Jarðar (sjá Tveggja gráðu markið). Samkvæmt þessari rannsókn þá munu svæði í Arizona, Uta, Colorado og Nýju Mexíko verða fyrir allavega 7 hitabylgjum á tímabilinu 2030-2039 - hitabylgjum jafn heitum og þær verstu frá árinu 1951-1999. Þar með telja höfundar að mörg svæði Bandaríkjanna muni verða fyrir alvarlegum afleiðingum hlýnunar Jarðar, þrátt fyrir að tveggja gráðu markið myndi nást.

Heimildir og ítarefni

Unnið upp úr frétt af heimasíðu Stanford háskólans: Heat waves and extremely high temperatures could be commonplace in the U.S. by 2039, Stanford study finds

 Diffenbaugh, N.S. and Ashfaq, M., Intensification of hot extremes in the United States, Geophysical Research Letters, doi:10.1029/2010GL043888, in press.

Tengdar færslur á loftslag.is

• Þurrkar framtíðar
• Hitabylgjur í Evópu
• NASA | Heitasta 12 mánaða tímabilið
• Myndband: Tveggja gráðu markið
• Hitamet mun fleiri en kuldamet í Bandaríkjunum
• Geta vísindamenn spáð fyrir um loftslag?

Suðurríkin setja hitamet

Hlýnun eða kólnun - Hitastig í júlí - Gestapistill

Síðustu tvær færslur á loftslag.is hafa fjallað um hitastig. Sú fyrri um hitastig í veðrahvolfinu í júlímánuði og þróun þess, ásamt túlkunum á sveiflum í þeim mælingum. Sú síðari er fróðlegur gestapistill eftir Emil Hannes Valgeirsson.

Nánar má lesa um þetta á loftslag.is:

• Hitastig í veðrahvolfinu í júlí og þróun hitastigs á þeim slóðum
• Er heimurinn að hlýna eða kólna? (Gestapistill)
  

Undarleg hegðun vísindamanna…

The Onion News Network er með skemmtilegan vinkil á það sem þau kalla undarlega hegðun vísindamanna. Kannski ágætis veganesti inní helgina.

Góða helgi og gangið vel um gleðinnar dyr.

...

Innlegg/myndband The Onion News Network má sjá á loftslag.is, Undarleg hegðun vísindamanna…

Tengt léttmeti á loftslag.is:

• Mythbusters og gróðurhúsaáhrifin
• Svampur Sveinsson í vandræðum með gróðurhúsaáhrifin
• Snjókoma að vetri!
• Biblíuleg vísindi?
• David Mitchell fjallar um loftslagsbreytingar
• Traust bygging?

Aðgerðaleysi er ekki góður kostur

Hingað til hefur aðgerðaleysi varðandi loftslagsvandann verið mest áberandi. Það hafa verið haldnar ráðstefnur og fundir þar sem koma fram vilyrði þjóða um aðgerðir. En þegar á hólminn er komið, virðast vilyrðin og áætlanirnar drukkna í einhverri heimatilbúinni pólitík þjóða. En hvað sem öðru líður, þá eru vísindin nokkuð blátt áfram í þessu og það þykir nokkuð ljóst að aukin styrkur gróðurhúsalofttegunda hefur áhrif á hitastig og þar með loftslag, að þessi aukning gróðurhúsalofttegunda er af völdum okkar mannanna og að hitastig jarðar hefur nú þegar hækkað og hlýnuninn lítur út fyrir að halda áfram.

Tengdar færslur á loftslag.is:

• Mælingar staðfesta kenninguna
• Grunnatriði kenningarinnar
• 20 heitustu árin í heiminum frá 1880 (þarna vantar 2010 sem var hlýjast ásamt 2005)
• Styrkur koldíoxíðs í andrúmsloftinu
• Menn losa margfalt meira CO2 en losnar við eldvirkni
• Nýjar tölur um losun CO2 fyrir árið 2010
• Loftslag framtíðar

Ógna öryggi heimsbyggðarinnar

Verður algengara á næstu árum

Á síðasta ári tókst í fyrsta skipti að sigla bæði Norðuaustur- og Norðvesturleiðina, eða hringinn í kringum Norðurpólinn, eins og áhöfn Rus ætlar að reyna í ár, sjá nánar Sigling um bæði Norðaustur- og Norðvesturleiðina á sama sumri heppnaðist. Aðstæður í ár eru jafnvel betri til svona siglinga, þar sem hafísinn er minni, en var á sama tíma fyrir ári (miðað við núverandi stöðu). Nánar má lesa um sumarbráðnun hafíss á Norðurskautinu í færslunni, Bráðnun og ástand hafíss í júní – krítískur tími framundan. Hafísútbreíðsla í júní í ár var aðeins meiri en í júní í fyrra, en staðan hefur breyst í júlí og er hafísútbreiðslan í augnablikinu undir metárinu 2007. Það er svo sem ekki enn hægt að spá að met falli þetta árið, en þetta er þó hluti þeirra leitni sem hefur verið áberandi í hafísútbreiðslu á undanförnum árum og áratugum, þ.e. minnkandi hafís. Það er því vel hægt að sjá fyrir sér að siglingar í kringum Norðupólinn verði algengari á næstu árum, þar sem ekki virðist annað í stöðunni en að hafísútbreiðslan haldi áfram að minnka á næstunni.

Tengt efni á loftslag.is:

• Bráðnun og ástand hafíss í júní – krítískur tími framundan
• Hafíshámarkinu náð – Lægsta hámarkið frá upphafi mælinga
• Minnsta hafísútbreiðsla á Norðuhveli, frá því mælingar hófust, fyrir janúar og febrúar
• NOAA – ástand Norðurskautsins 2010
• Sigling um bæði Norðaustu- og Norðvesturleiðina á sama sumri heppnaðist
• Íshafsbráðnun og siglingaleiðir
• Tag – Hafís
• Er hafís Norðurskautsins að jafna sig?

Ætla í kringum Norðurpólinn