Climate Denial Crock - miðaldahlýskeiðið.

Alþekkt rök þeirra sem rökræða gegn hlýnun jarðar af mannavöldum er hinn mikli hiti miðalda sem miklar sögur fara um. Þetta myndband fjallar um það.

Hvað með kólnunina eftir miðja síðustu öld?

Ein af klassísku rökunum gegn hlýnun jarðar af mannavöldum og maður heyrir stundum er svona:

Mótrök: Fyrst það var kólnun eftir miðja síðustu öld, þrátt fyrir vaxandi útblástur manna á koldíoxíði, þá er greinilegt að hitastig stjórnast ekki af koldíoxíði.

Best að byrja á að sýna mynd sem sýnir þessa kólnun nokkuð vel og hlýnunina þar á undan.

Það er greinilegt að það hitnar töluvert frá byrjun tuttugustu aldar og að stríðsárunum, eftir það kólnar hratt og hlýnunin er hæg til loka áttunda áratugsins.

Til að gera langa sögu stutta, þá er ljóst að þeir vísindamenn sem aðhyllast kenninguna um hlýnun jarðar af mannavöldum, halda því ekki fram að koldíoxíð sé eini áhrifaþátturinn hvað varðar hnattrænan hita. Sveiflur í sólinni og eldgos hafa gríðarleg áhrif á  hitastig, eins og áður hefur verið minnst á hér. En eins og þessi mynd hér fyrir neðan sýnir, þá skýra manngerð gróðurhúsaáhrif ásamt þessum náttúrulegu þáttum, hækkunina síðastliðna áratugi.

 

Hitafrávik við yfirborð jarðar á síðustu öld. Svarta breiða línan sýnir athuganir, fíndregnu línurnar sýna niðurstöður margra loftslagslíkana þar sem geislunarálgið þróaðist í samræmi við aukningu gróðurhúsalofttegunda og náttúrulegra þátta (s.s. breytinga á sólgeislun og loftarða vegna eldgosa). Breiða rauða línan sýnir meðaltal líkananna. Stærstu eldgos á 20. öldinni eru einnig merkt inn á myndina. b) Eins og í a) - nema í loftslagslíkönunum var ekki tekið tillit til áhrifa gróðurhúsalofttegunda (mynd og texti fengin af heimasíðu Veðurstofunnar).

Það eru því helst náttúrulegir þættir sem áttu þátt í kólnuninni eftir miðja síðustu öld (sveiflur í sólinni og eldgos), en auk þess virðist hafa verið óvenju hlýtt í kringum seinni heimstyrjöldina (miðað við mælda uppsveiflu þá). Einnig hefur verið bent á að mikill iðnaður var eftir seinni heimstyrjöldina, án reglugerða um mengun (sót og ryk sem hindraði óhefta geislun sólar gegnum lofthjúpinn á ensku aerosols). Það var ekki fyrr en að reglugerðir voru hertar sem dró úr þeirri mengun.

Myndin sýnir samt bara samanburð á líkani og mælingum, óvissuþættir eru margir og sveiflur í hita miklar (mögulega einnig tengdar El Nino og fleiri breytingum sem hafa áhrif á hita hnattrænt). Þrátt fyrir allt þá virðist líkanið standa nokkuð traustum fótum, þótt sveiflurnar séu miklar.

Niðurstaða: Það er ýmislegt annað en gróðurhúsalofttegundir sem hafa haft áhrif á hitastig jarðarinnar í gegnum tíðina. Þær eru þó meginþátturinn í þeirri hlýnun sem menn hafa orðið vitni að undanfarna áratugi.

Climate Denial Crock - hlýnun á mars!

Hérna lýsir Peter Sinclair þau rök sem oft eru notuð í tenglsum við umræðu um hlýnun jarðar af mannavöldum, þ.e. að það sé einnig að hlýna á Mars. Endilega skoðið þetta myndband.

Climate Denial Crock - áttundi áratugurinn.

Ég rakst, fyrir algjöra tilviljun, á youtube myndband sem fjallar um það sama og síðasta færsla mín. Mjög áhugavert og þess virði að skoða. Ég sá einnig að sá sem gerði þetta myndband hefur gert fleiri og ég mun jafnvel birta eitthvað af þeim í framtíðinni, en þeir sem nenna ekki að bíða þeir geta skoðað þetta. En hér er myndbandið um áttunda áratuginn:

Ísöld spáð á áttunda áratugnum?

Ein af mótrökunum gegn hlýnun jarðar af mannavöldum sem poppar alltaf annað slagið upp, að því er virðist fyrir tilviljun, er sú míta (goðsögn/flökkusaga) að vísindamenn hafi almennt séð verið að spá hnattræna kólnun eða nýrri ísöld á áttunda áratugnum. Þau rök virðast miða að því að segja að fyrst vísindamenn voru svo vitlausir að spá ísöld þá, þá eru þeir varla færir um að spá fyrir um hlýnun nú.

Oft er vísað í gamlar og fyndnar fréttir eða greinar. Reyndar er þessi grein held ég frá fjórða áratugnum (sé það ekki nógu vel, enda skiptir það ekki máli) 

Ég vil kalla þetta flökkusögu, því hún gengur manna á millum. Einn les þetta á netinu, hann endurtekur það síðan sem athugasemd á bloggi og annar grípur það og segir í kaffistofunni og þar grípur annar það og bloggar um það og svo framvegis.

Fyrst er rétt að benda á að það er ekki fótur fyrir þessu. Sjá greinina The Myth of the 1970s Global Cooling Scientific Consensus (Pdf-skrá).

Í stuttu máli segir greinin (mitt orðalag):

Loftslagsfræði eins og við þekkjum þau í dag voru ekki til á sjöunda og áttunda áratugnum. Á þeim tíma voru vísindamenn hver í sínu horni. Þar voru þeir sem rannsökuðu efnafræði lofthjúpsins, CO2 og önnur gös og áhrif þeirra á loftslag jarðar í einu horni. Jarðfræðingar og fornloftslagsfræðingar voru á sama tíma að skoða hvernig jörðin gekk í gegnum ísaldaskeið og hvers vegna. Við skoðun á ritrýndum greinum kom í ljós að öfugt við flökkusöguna, þá voru menn þá líkt og nú að ræða hlýnun af völdum gróðurhúsalofttegunda og þær taldar hafa hvað mest áhrif á loftslag jarðar nútímans. Höfundar segja að auki að þó greinin sýni villu flökkusögunnar, þá sýnir greinin að auki að vísindamenn þess tíma bjuggu til undirstöður þess sem nútíma loftslagsvísindamenn byggja á enn í dag.

Hér er mynd úr greininni sem sýnir fjölda ritrýndra greina um loftslag sem sýna kólnun, hlutlaus og hlýnun.

Hér er gerður greinamunur á ritrýndum tímaritsgreinum annars vegar og svo fjölmiðlum og fréttum úr vinsælum tímaritum sem fjölluðu um vísindi hins vegar. Fjölmiðlar og tímarit birtu oft greinar um kólnun jarðar (en jafnvel í sama blaði grein um hlýnun jarðar) eða eins og segir í greininni sem vísað er í hér fyrir ofan um eina fréttina sem skoðuð var:

Science Digest’s 1973 article “Brace yourself for another Ice Age” (Colligan 1973) primarily focused on ice ages and global cooling, with the warning that “the end of the present interglacial period is due ‘soon.’” However, it clarified that “‘soon’ in the context of the world’s geological time scale could mean anything from two centuries to 2,000 years, but not within the lifetime of anyone now alive.” The article also mentioned that “scientists seem to think that a little more carbon dioxide in the atmosphere could warm things up a good deal.”

Allavega er niðurstaðan sú að flökkusagan um það að vísindamenn hafi verið almennt sammála um kólnun jarðar á áttunda áratugnum á ekki við rök að styðjast.

ACRIM eða PMOD - deilur um útgeislun sólar

Fólk hváir sjálfsagt yfir titlinum á þessari færslu, leyfið mér að útskýra:

Ég var að skoða enn sem áður fyrr bloggsíðu Ágúst H Bjarnasonar,, en hann er hafsjór fróðleiks um loftslagsmál. Hann hallast örlítið í efasemdarátt um að hlýnun jarðar sé af mannavöldum (vona að honum sé sama þótt ég túlki skoðanir hans svona, en oftar en hitt þá kemur hann með hlið efasemdarmanna).

Hann setti inn á bloggsíðu sína nýja grein sem segir að útreikningar á útgeislun sólar útfrá gervihnattamælingum bendi til þess að það sé mögulega sólin sem sé að valda hlýnun á jörðinni.

Málið snýst um að túlka gögn sem líta svona út og fá þau til að fitta saman svo það verði samfeldur ferill samanber eyðuna sem kölluð er ACRIM GAP á myndinni (þannig skil ég það allavega eftir að hafa reynt að lesa mig til á netinu):

Daglegt meðaltal útgeislunar sólar frá nokkrum mismunandi gervihnöttum frá nóvember 1978 (mynd frá acrim.com - smella á tvisvar til að fá stærri útgáfu).

Tveir hópar hafa túlkað gögn frá þessum gervihnöttum á mismunandi hátt

Túlkun PMOD (mynd frá acrim.com - smella á tvisvar til að fá stærri útgáfu).

PMOD túlkar gögnin á þann hátt að sólin hafi minnkað lítillega útgeislun sína á þessu tímabili (nánast staðið í stað fyrir utan reglulegar sveiflur).
Niðurstaða: Hlýnun undanfarna áratugi tengjast ekki virkni sólar og því er hlýnunin af mannavöldum.

 

Túlkun ACRIM (mynd frá acrim.com - smella á tvisvar til að fá stærri útgáfu).

ACRIM túlkar gögnin á þann hátt að sólin hafi aukið lítillega útgeislun sína á þessu tímabili.
Niðurstaða: Hlýnun undanfarna áratugi tengjast mögulega aukinni virkni í sólinni og því er hlýnunin ekki af mannavöldum. 

Það kemur kannski ekki á óvart en báðir aðilar segja hinn hafa túlkað gögnin vitlaust, sjálfsagt verður um það deilt áfram á næstunni eftir þessa nýju grein, en auðvitað er nauðsynlegt að hafa gögnin rétt.

Svo er það aftur spurning hvort þessi munur skipti miklu máli, það má segja að annar höfunda greinarinnar sem vísað er í sé búinn að breyta skoðun sinni örlítið, en árið 2006 var niðurstaða Scafetta þessi:

since 1975 global warming has occurred much faster than could be reasonably expected from the sun alone.

Lauslega þýtt: "Frá 1975 hefur hlýnun jarðar átt sér stað mun hraðar heldur en raunhæft er að ætla frá sólinni einni." En nú er komið annað hljóð í strokkinn (úr greininni 2009):

Increasing TSI between 1980 and 2000 could have contributed significantly to global warming during the last three decades

Ekki beint afdrifarík niðurstaða, en lauslega þýtt þá segir: "Aukning á útgeislun sólar milli 1980 og 2000 gæti hafa stuðlað marktækt að hlýnun jarðar síðustu þrjá áratugi". 

Það verður fróðlegt að fylgjast með þessu, en þar sem þetta er frekar ný grein þá hefur ekki orðið mikil umræða um hana á netinu. Ég hugsa að það sé rétt að fylgjast vel með þessari umræðu, en jafnframt passa sig á því að þarna er um lítinn mun á breytingum á útgeislun sólar (á milli þessara túlkana), það lítil breyting að ekki verður hægt að skýra út hlýnun jarðar út frá sólinni einni, jafnvel þó maður taki niðurstöðu ACRIM sem þá einu réttu (þannig skil ég allavega þær umræður sem ég hef lesið um þessar túlkanir).

p.s. ef ég fer með miklar fleipur í þessari færslu þá endilega leiðréttið mig, ég er enginn sérfræðingur í svona gögnum

Útblástur eldfjalla

Í umræðuna um loftslagsmál, koma stundum fram fullyrðingar um það hversu lítil áhrif mennirnir hafa miðað við eldfjöllin. Það er einhver míta í gangi þar, sem er kannski eðlilegt því eldfjallafræðingar héldu uppi þeirri mítu á árum áður.

 
Eldfjallið Anak Krakatau í Indónesíu, en eldfjöll gefa frá sér ýmis gös, meðal annars CO2. 

Fyrir fáeinum árum reiknuðu vísindamenn magn útblásturs CO2 frá eldfjöllum (bæði á landi og á botni sjávar) og útreiknað magn þess sem eldfjöll gefa frá sér samtals eru 130-250 milljón tonn af CO2 á ári - sem er slatti.

Menn gefa frá sér um 29 milljarða tonna á ári í allt (tölur frá árinu 2006).

Eldfjöll gefa því frá sér tæplega 1 % af því sem menn gefa frá sér af CO2. Þau hafa því sáralítil áhrif miðað við mennina, allavega undanfarna áratugi.

Þá hafa ísótópamælingar á CO2 leitt í ljós að það sé upprunnið úr brennslu eldsneytis mannana.

Ef menn eru ekki sannfærðir og telji að eldgos fyrri tíma hafi framleitt meira CO2 en þau sem eru grundvöllur þessara mælinga, þá er hér graf sem sýnir CO2 magn út frá ískjörnum, sem benda til þess að það sé ekki mikið stökk í CO2 við stærstu eldgos fyrri tíma:

 
Mynd sem sýnir CO2 magn úr ískjörnum (Law dome, Antarktíku) og svo samanburð við mæld gildi frá Hawai. Örvarnar sýna dagsetningar nokkurra stórra eldgosa (U = óþekkt 1258, T = Tambora 1815, K = Krakatá 1883, A = Agung 1963 og P = Pinatubo 1991 sem olli tímabundinni kólnun á misserunum þar á eftir, sjá hér fyrir neðan). 

Það er því ljóst að eldgos hafa sáralítil áhrif til hlýnunar á jörðinni, en samt hafa þau áhrif á hitastig tímabundið. 

Stór eldgos geta til dæmis haft töluverð áhrif til kólnunar og þá vegna öskuskýja og sýruúða sem hindrar sólarljósið í leið sinni niður til jarðar (samanber kólnunina árið 1991 - Pinatubo). Önnur dæmi eru til um slík eldgos og nærtækast að er að taka skaftárelda 1783-84, en það eldgos er talið hafa kælt norðurhvel jarðar í 2-3 ár (talið er að franska byltingin sé að hluta til afleiðing af því gosi (en það er önnur saga og væri skemmtilegt að taka það saman einhvern tíman, þó ég hafi ekki fullkomna þekkingu á því).

 
Lakagígar, en þeir brunnu í Skaftáreldum 1783-84.

Endajaxlakenningin

Mér var bent á línurit sem olli mér heilabrotum (sá það fyrst hér hjá Ágústi Bjarnasyni):

Það er Dr. Roy Spencer (einn af andstæðingum kenninga um hnattræna hlýnun af mannavöldum) sem bjó þetta línurit til. Mér skilst að það eigi að sýna fram á að nú sé að kólna aftur, eftir hlýnun undanfarins áratugs, með því að skoða teiknaða trend línu (sem er útreiknuð fjórðu gráðu margliða). Gögn eru fengin frá gervitunglamælingum frá 1979 og til febrúar í ár. Sjá grunngögnin hér

Þetta er ansi sannfærandi línurit og já gott ef það sýnir okkur ekki að nú fari að kólna aftur.

Af því að ég hékk heima, því sonur minn er með flensu þá ákvað ég að skella gögnunum inn í Excel og búa til svona trendlínu. Það er ekkert mál, Excel gerir það nánast fyrir mann ef maður kann ögn á það forrit. Mér tókst að endurskapa þennan feril nokkurn vegin, ekki alveg eins en mjög svipaður:

Með því að smella á myndina og svo aftur, þá ætti að vera hægt að sjá hana stærri.

En ég var að sjálfsögðu allt of forvitinn og ákvað að sjá hvernig þetta trend rímar við fortíðina og hvernig það myndi þá spá fyrir um framtíðina og excel reiknaði:

Með því að smella á myndina og svo aftur, þá ætti að vera hægt að sjá hana stærri.

Í ljós kemur að fimbulkuldi kuldaskeiða ísalda ríkti hér á jörðinni um miðja síðustu öld og ekki nóg með það, heldur er að renna upp nýtt kuldaskeið á næstu árum og áratugum. Það mætti kalla þetta endajaxlakenninguna.

Ætli það sé ekki rétt að setja inn ósköp venjulega beina trendlínu svona til samanburðar.

Með því að smella á myndina og svo aftur, þá ætti að vera hægt að sjá hana stærri.

Jú, ætli það ekki bara - mér sýnist að það sé ennþá hlýnun í gangi.

Tíu mótrök gegn kenningunni um hlýnun jarðar af mannavöldum

Nokkur rök manna gegn þessari kenningu eru vissulega skiljanleg, en hafa öll verið hrakin eftir því sem ég best veit, ég tek sem dæmi nokkrar vinsælar fullyrðingar:

1: Sveiflur í sólinni valda hitnun jarðar.

Svar: það er rétt að sólin sem hitagjafi hefur gríðarleg áhrif  (enda hitagjafinn fyrir þetta kerfi) og fyrr á öldum tengdist hitaferill jarðar og útgeislun sólarinnar órjúfandi böndum (að mestu leiti). En sú hækkun hitastigs sem hefur orðið síðustu áratugi er ekki í neinu samræmi við útgeislun sólarinnar eins og sést á meðfylgjandi mynd. Uppúr 1975 þá tók hitastig að þróast óháð sveiflum sólarinnar, þ.e. útgeislun sólar lækkaði eða stóð í stað en á meðan hélt hitastig áfram að hækka.

 

2: Það var heitara á miðöldum en það er í dag.

Svar: Þessi rök eru vinsæl hér á landi og vísað í landnámu og önnur gögn sem benda til heitara loftslags hér á landi í kringum landnámsöld. Það er samt ekkert sem bendir til þess að jörðin sem heild hafi verið heitari á miðöldum en hún er í dag. Vissulega er sumt sem bendir til þess að t.d. í Evrópu (og þar með talið hér á Íslandi) hafi verið heitara en nú í dag, en hnattrænt séð þá hafa menn ekki getað staðfest það. Eftirfarandi mynd sýnir ýmsa hitaferla sem fengnir hafa með ýmsum afleiddum gögnum. Þessir ferlar eru ýmiskonar en sýna þó að núverandi hiti er þegar (árið 2004)orðinn hærri en gögn sem sýna mikinn hita á miðöldum.

 

3: Það hefur ekki orðið hitastigshækkun síðan 1998.

Svar: Þetta er reyndar bara að hluta rétt, það hefur orðið lítilsháttar hækkun í hita síðan 1998 (ef trendið er skoðað), en það ár var samt  óvenjulega hátt hitastig á jörðinni, tengt veðurfyrirbærinu El Nino. Að miða við það hitastig er í besta falli órökrétt og í versta falli fölsun á gögnum. En jafnvel þótt við miðum við árið 1998, þá sýnir trendið hækkun í hita þessi ár, eins og sést á þessu línuriti hér fyrir neðan:

 

Ef miðað er við eitthvað annað ár en þetta tímabundna heita ár, þá er augljós hækkun í hitastigi.

4: Þetta er hluti af náttúrulegum sveiflum.

Svar: Engar náttúrulegar sveiflur síðustu áratuga útskýra hitaferilinn á þeim tíma. Ekki sólin, eins og bent hefur verið á hér fyrr. Ekki Milankovitch sveiflan, sem virðist stýra jökul og hitaskeiðum ísalda (en nú ætti að vera kólnun samkvæmt þeirri sveiflu). Engin eldfjöll skýra þessa hækkun, enda gera þau að verkum að það verður kólnun (samanber litlu ísöldina, en þá hafði t.d. eldgosið í lakagígum töluverð áhrif til lækkunar hitastigs). Áhrif eldgosa vara í nokkur ár eða áratugi til lækkunar vegna agna sem verða til þess að sólargeislar ná ekki inn í lofthjúpinn. Skortur á eldgosum á fyrri hluta 20. aldar eru taldar hafa haft áhrif til hækkunar hitastigs á þeim tíma, en síðan þá hafa eldgosin ekki átt að taka þátt í hlýnun loftslags á jörðinni, frekar hefði átt að halla í hina áttina varðandi eldgosin.

Þessir þrír stóru þættir í náttúrulegum sveiflum (sólin, Milankovitch og eldgos) útskýra ekki hækkun hitastigs síðustu áratuga, þessir þrír þættir hefðu frekar átt að sýna lækkun í hitastigi undanfarna áratugi. Þetta þýðir meðal annars að ef þessa þætti nyti ekki við, þá hefði hækkun hitastigs orðið mun meiri, gæti maður áætlað, sem þýðir þá að hækkun hitastigs hefur verið vanmetið ef eitthvað er af völdum gróðurhúsalofttegunda.

5: Vísindamenn eru ekki sammála um að hitastig sé að hækka á jörðinni af mannavöldum og já þeir eru bara að kreista út pening til frekari rannsókna.

Svar: Alltaf eru einhverjir ósammála, það er bara gott mál. En allar stærstu stofnanir heims í loftslagsgeiranum eru þó sammála um að hlýnunin sé af mannavöldum, einnig meirihluti vísindamanna. En að ætla það að vísindamenn séu almennt séð það óheiðarlegir að þeir falsi gögn til að fá meiri pening er virkilega lúalegt og eiginlega að mínu mati frekar miklir sleggjudómar út í heilu starfstéttirnar. Eru þá allir sem eru ósammála kenningunni um hlýnun af mannavöldum einu vísindamennirnir sem eru strangheiðarlegir?

 

6: Þeir sem eru í hópnum IPCC* eru ekki vísindamenn, heldur hinir og þessir sem hafa ekkert vit á loftslagsfræðum.

*Á vegum Sameinuðu þjóðanna starfar vísindanefnd sem fjallar um loftslagsbreytingar. Á ensku heitir nefndin Intergovernmental Panel on Climate Change sem er skammstafað IPCC, en á íslensku er nefndin kölluð milliríkjanefnd Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar.  Nefndin hefur það hlutverk að taka saman vísindalegar, tæknilegar, félags- og efnahagslegar upplýsingar um grundvöll þekkingar á loftslagsbreytingum af mannavöldum. Úttektirnar fjalla um vísindalega þekkingu á loftslagsbreytingum af mannavöldum, um afleiðingar þessara breytinga og um aðlögun og viðbrögð til að sporna við þessum breytingum. (Af heimasíðu Veðurstofu Íslands).

Svar: Það er rétt að margir af þeim sem eru í IPCC eru alls ekki sérfræðingar í loftslagsfræðum, heldur má flokka þá sem bjúrókrata. En þessir bjúrókratar notfæra sér samt þekkingu vísindamanna og þó menntun þeirra sé oft ótengd loftslagsrannsóknum, þá hafa þeir sett sig vel inn í þau málefni, þeir eru jú fulltrúar sinna þjóða í þessum málaflokki. Það má reyndar segja að ef þeir væru ekki margir hverjir bjúrókratar þá hefðu þeir eflaust gengið lengra fram í að draga fram alvarleika málsins. Bjúrókratar frá t.d. Bandaríkjunum urðu til þess að reynt var að tóna yfirlýsingar niður um hnattræna hlýnun af mannavöldum, m.a. vegna hagsmuna þeirra yfirmanna (áhrif frá Bush stjórninni en til eru samsæriskenningar um að Bush hafi ákveðin tengsl við olíufyrirtækið Exxon). Menn buðu málamiðlanir svo hægt væri að skrifa undir sameiginlega yfirlýsingu, þó flestir hefðu viljað kveða sterkara að orði.

En ef menn eru á því að IPCC hafi ekkert vit á þessu, þá er hér listi yfir nokkrar aðrar stofnanir sem menn almennt séð treysta. Þessar stofnanir taka undir sjónarmið um að hnattræna hlýnunin nú sé af mannavöldum.

National Oceanic and Atmospheric Administration
Environmental Protection Agency
NASA's Goddard Institute of Space Studies
American Geophysical Union
American Institute of Physics
National Center for Atmospheric Research
American Meteorological Society
State of the Canadian Cryosphere
The Royal Society of the UK
Canadian Meteorological and Oceanographic Society
Academia Brasiliera de Ciencias (Brasilíu)
Royal Society of Canada
Chinese Academy of Sciences
Academie des Sciences (Frakkland)
Deutsche Akademie der Naturforscher Leopoldina (Þýskaland)
Indian National Science Academy
Accademia dei Lincei (Ítalía)
Science Council of Japan
Russian Academy of Sciences
Royal Society (Bretland)
National Academy of Sciences (Bandaríkin)
Australian Academy of Sciences
Royal Flemish Academy of Belgium for Sciences and the Arts
Caribbean Academy of Sciences
Indonesian Academy of Sciences
Royal Irish Academy
Academy of Sciences Malaysia
Academy Council of the Royal Society of New Zealand
Royal Swedish Academy of Sciences

Svo einhver séu nefnd.

7: Menn hafa nefnt til sögunnar Urban heating (gæti útlagst sem þéttbýlishitaaukning). Þar er því haldið fram að skekkja sé í mælingum vegna staðsetningu mæla innan þéttbýlis (staðbundin áhrif hafi áhrif á mælana og því sýni þeir hærri hita) og að það sem vísindamenn telji að sé hnattræn hækkun hitastigs sé til komið vegna þessarar skekkju.

Svar:   Það er ekki hægt að neita því að mælar innan þéttbýlis sýna sumir hverjir hærra hitastig en í dreifbýli. En þeir vísindamenn sem taka saman hnattræn gögn, eyða mikilli vinnu við að afmá þessi staðbundnu áhrif með því bera gögn frá þeim mælum saman við langtímagögn utan þéttbýlis. Í flestum tilfellum eru áhrifin lítil sem engin og falla innan skekkjumarka. Þess má þó geta að í 42% tilfella þá sýna mælarnir kólnun miðað við þá mæla sem eru utan við þéttbýli. Þeir mælar sem þó sýna hærra hitastig í þéttbýli fylgja sama trendi og mælar utan þéttbýlis, sem dæmi má nefna gögn frá London og nágrenni (brúni og dökkblái innan þéttbýlis, hinir utan þéttbýlis).

 

Það er því hægt að áætla, í fyrsta lagi að áhrif af Urban heating eru lítil og innan skekkjumarka og í öðru lagi þá sýna þeir mælar sem sýna hærra hitastig, sama trend og aðrir og styðja í raun að hitastig sé að hækka.

8: Breytingarnar eru litlar og ekki mark á þeim takandi þar sem skekkjumörkin eru of mikil. Þá er meðal annars vísað í mynd sem sýnir þessi skekkjumörk (sjá hér fyrir neðan).

Svar:   Það skal í fyrsta lagi tekið fram að við erum að ræða um hnattræna hlýnun og það sem virðist vera lítil hækkun í hita yfir árið, getur haft mikil staðbundin áhrif í stuttan tíma (Ath: þetta er meðaltalshækkun yfir allan hnöttinn fyrir hvert ár).  

Það er hægt að hugsa sér þetta þannig, án ábyrgðar, að ef við búum í landi þar sem meðalhiti yfir árið er 20 gráður á selsíus og að hitinn hækki upp í 21 gráðu á selsíus, hvar kemur þessi hitaauking fram? Segjum að það gerist yfir sumartíman í þessu landi, þar sem hitinn er venjulega hvað um 30 gráður í nokkra daga. Það þarf ekki mikinn sérfræðing að sjá það að þessa nokkra daga sem hitinn hækkar upp úr öllu valdi, t.d. upp í 40-50 gráður að það hljóti að hafa neikvæð áhrif á það land.

Varðandi það að ekki sé mark takandi á þessum hitaferli vegna skekkjumarka, þá ætti að nægja að benda á bláu línuna sem dregin er í gegnum línuritið, en hún sýnir meðaltal óháð skekkju (skekkjan er að sjálfsögðu í báðar áttir, getur sýnt hærri hita og lægri hita). Þá skal á það bent að textinn undir þessari mynd er eftirfarandi:

Annual Average Global Surface Temperature Anomalies 1880-2006. Courtesy NOAA (Surface temperature records such as the one shown here have been quality controlled to remove the effects of urbanization at observing stations in and around cities.

Það er áhugavert að lesa þennan texta í samhengi við rök 7 hér ofar.

9: Magn CO2 af mannavöldum er sáralítill hluti af heildarmagni CO2 í lofthjúpnum. Að auki er CO2 það lítill hluti af gróðurhúsalofttegundunum að þau geta ekki haft áhrif, öfugt við t.d. vatnsgufu.

Svar:  Það er rétt að magn CO2 af mannavöldum er lítill hluti af heildarmagni CO2 . Hitt er þó annað að CO2 sem er ekki af mannavöldum er (eða var) í náttúrulegu jafnvægi. Allt aukreitis CO2 sem er af mannavöldum er því að setja hið náttúrulega kerfi úr balans. Á myndinni hér fyrir neðan má sjá hvaða ferli stjórna CO2 magni í lofthjúp jarðar. Grænu örvarnar sýna kerfið eins og það var í jafnvægi fyrir iðnbyltinguna, en rauðu örvarnar sýna nýlegar breytingar = kerfi í ójafnvægi, því eykst koldíoxíð í lofthjúpnum hröðum skrefum og hitinn í kjölfarið.

Það að CO2 sé lítill hluti af gróðurhúsalofttegundum í lofthjúpnum miðað við aðrar gróðurhúsalofttegundir eins og vatnsgufu er líka rétt. Ólíkt utanaðkomandi öflum (eins og CO2) sem hægt er að bæta við lofthjúpinn, þá er vatnsgufa í lofthjúpnum fall af hitastigi. Vatn gufar upp í hlutfalli við hitastig við yfirborð jarðar og úthafa. Ef auka vatnsgufa bætist við lofthjúpinn, þá þéttist hún og fellur niður sem úrkoma á stuttum tíma (1-2 vikum).

Þar sem magn vatnsgufu er beintengt við hitastig  þá hefur það svokallaða jákvæða afturverkun (positive feedback) og er meginástæða þess hvers vegna hitastig er svo viðkvæmt gagnvart breytingum í CO2. Þegar hiti eykst (við útblástur CO2), þá eykst uppgufun vatns og vatnsgufa safnast saman í lofthjúpnum. Sem gróðurhúsalofttegund, þá dregur vatnsgufan í sig hita og hitar loftið meir og eykur því á uppgufun. Vatnsgufa sem gróðurhúsalofttegund eykur því á vandann sem útblástur á CO2 veldur.

 10: Aðrar plánetur og tungl í sólkerfinu eru að hitna, hvaðan kemur CO2 útblásturinn þar? Júpiter, Neptúnus, tunglið Tríton, Plútó og Mars eru öll að hitna, það hlýtur að vera sólin.

 Svar: Þetta tengist reyndar nokkuð lið númer 1, en samkvæmt þessum rökum er það sólin sem er að hita upp jörðina og aðrar plánetur í sólkerfinu. Rannsóknir á jörðinni, eina staðnum sem áreiðanlegar mælingar eru til, sýna að sólin er ekki að valda hlýnun á jörðinni. Útgeislun sólar er að minnka, en jörðin heldur áfram að hitna (þótt síðasta ár hafi verið það kaldasta þennan áratug, þá var það tíunda heitasta ár frá upphafi mælinga). Ekki hefur verið sýnt fram á að aðrar plánetur séu að hlýna af völdum sólar heldur.

Júpiter: Hitabreytingar á Júpiter eru taldar vera vegna breytinga í hitakerfi Júpiters sjálfs. Júpiter býr til  tvöfallt meira af orku en það fær frá sólinni.

Neptúnus: gögnin sem notuð eru til að tengja á milli virkni sólar og hita á Neptúnus eru röng, þ.e. virkni sólar heldur ekki í hendur við hita á neptúnus:

Svart þýðir gögnin sem miðað var við í greininni sem oftast er vísað til, rautt þýðir leiðrétt og uppfærð gögn.  Þegar rétt gögn eru skoðuð þá er ljóst að ekki er mikil fylgni þarna á milli.

Trítón: skilst mér að sé að hitna vegna þess að tunglið er að nálgast suðurskautssumar, sem gerist á nokkur hundrað ára fresti.

Plútó: Á Plútó er um tvær mælingar að ræða, með fjórtán ára millibili, sem mælir þykkt lofthjúpsins og gæti gefið í skyn hlýnun? Árið á plútó er held ég 248 jarðarár. Er ekki bara að koma vor á Plútó  Svo má geta þess að Plútó er 30 sinnum fjær sólinni en jörðin, ætti þá ekki að vera búið að kvikna í jörðinni fyrst sólin hefur þessi áhrif á plútó?

Mars: Það er óljóst með Mars þ.e. hvort það er að hlýna eða ekki. Fátt bendir til þess og þá er helst talað um að sandstormar geti haft áhrif til hlýnunar (þ.e. dökkur sandur dreyfir sig yfir ljósara svæði og dregur í sig meiri hita). En þótt ekki sé víst hvort Mars er að hlýna eða ekki, þá stendur eftir að það er nóg til af gögnum um sólvirkni og nóg til af gögnum um loftslag á jörðinni og niðurstaðan er sú að tengsl milli sólar og loftslagsbreytinga á jörðinni lauk á áttunda áratugnum. Auðvitað heldur sólin áfram að hita jörðina, en nú er það CO2 sem sér um að auka hitann á meðan áhrif sólar minnkar.

Rökin eru reyndar mun fleiri þar sem menn segjast hafa sannanir fyrir hinu gagnstæða, en þau eru flest hrekjanleg, enn um sinn.

Niðurstaða: Ég held að það geti enginn efast um að hlýnunin nú sé af mannavöldum, allavega ekki þeir sem skoða þau gögn sem eru til staðar og rök á bakvið þau. Ég er vissulega leikmaður í þessum fræðum, en ég er sannfærður á meðan engin betri rök koma fram sem sýna fram á hið gagnstæða.

Svo er það önnur rökræða, hvort t.d. efnahagur jarðarbúa þoli minnkun á útblástri, hvort Ísland hafi einhver áhrif, hvort þetta hafi góð eða slæm áhrif á Íslandi og annað slíkt. Mörg af þeim rökum eru frekar egósentrísk og snúast um það hvað er gott fyrir þá sjálfa í augnablikinu án þess að tekið sé tillit til stöðu jarðarbúa í heild eftir nokkra áratugi.