Kemur ekki á óvart

Þessi grein frá Siddall o.fl var nokkuð á skjön við það sem aðrir vísindamenn hafa spáð. Spá Siddall gerði ráð fyrir mun minni sjávarstöðubreytingum en aðrar nýlegar rannsóknir. Um þessa grein segir á Loftslag.is (sjá Sjávarstöðubreytingar):

Með því að bera saman hvernig sjávarstöðubreytingar urðu miðað við hitabreytingar við lok síðasta jökulskeiðs (fyrir um 10 þús árum), þá fundu þeir út að IPCC hefði verið nokkuð nærri lagi í sínum útreikningum. Samkvæmt þeirra niðurstöðum þá þýðir 1,1-6,4°C hækkun í hitastigi um 7-82 sm hækkun sjávarstöðu árið 2100, sem er mun minna en spár undanfarin misseri hafa bent til og líkt tölum IPCC sem hljóðar upp á 18-76 sm.

Það skal á það bent að aðferðafræðin sem ofangreind rannsókn byggir á, hefur verið dregin í efa. Auk þess er á það bent að nánast útilokað sé að sjávarstöðubreyting upp á 7 sm geti staðist, því miðað við núverandi hraða sjávarstöðubreytinga þá er ljóst að hækkunin verður allavega 34 sm um næstu aldamót.

Á það skal einnig bent að hinar hógværari spár IPCC um sjávarstöðuhækkanir, hafa sýnt sig að vera of hógværar hingað til og hafa sjávarstöðuhækkanir verið við efri mörk þess sem þeir hafa spáð.

 
Sjávarstöðubreytingar síðastliðin 40 ár. Rauða línan sýnir mælingar sjávarfalla og útreikninga á sjávarstöðubreytingum frá þeim og bláa línan er fengin út frá gervihnöttum. Gráa svæðið sýnir að spár IPCC hafa vanmetið sjávarstöðubreytingarnar.

Margar spár um sjávarstöðubreytingar gera ráð fyrir að sjávarstaða geti orðið 1-2 m hærri en hún er í dag um næstu aldamót. Það er þó talið að tæplega hálfs metra hækkun sjávarstöðu sé nóg til að hafa víðtæk áhrif:

Einungis 40 sm hækkun í sjávarstöðu við Bengalflóa, mun færa 11 prósent af strandsvæðum viðkomandi landa í kaf og hrekja 7-10 milljón manns á flótta undan loftslagsbreytingum.

Ítarefni:

• Sjávarstöðubreytingar

Óvissa um hækkun sjávarborðs

Viðauki - Hefur Jörðin kólnað?

Ekki leið nema örstutt stund frá síðasta myndbandi Potholer54, þar til honum fannst hann knúinn til þess að koma með viðauka við það. Síðasta myndband hans fjallaði um það hvort Jörðin hafi kólnað “Hefur Jörðin kólnað?” og þar velti hann m.a. fyrir sér þeirri mýtu sem stundum kemur fram í umræðunni, að Jörðin hafi kólnað síðan 1998, ásamt því hvort aðrar plánetur hafi hlýnað eða ekki. Nánast í kjölfarið á síðasta myndbandi hans, birti Daily Mail frétt, þar sem því var haldið fram, m.a. í fyrirsögninni að Phil Jones (sem er loftslagsvísindamaður) teldi ekki að jörðin hefði hlýnað frá 1995. Þessi fullyrðing Daily Mail er gerð eftir viðtali BBC við Phil Jones, en heldur þessi fullyrðing Daily Mail vatni? Enn og aftur er mikilvægi heimilda Potholer54 ofarlega í huga. Eftirfarandi er hans eigin lýsing á myndbandinu:

Hið fullkomna dæmi um það sem ég var að segja í síðasta myndbandi birtis fljólega eftir að ég setti það inn. Internetið varð yfirfullt af tilvitnunum í Prófessor Phil Jones, þar sem hann átti að hafa sagt að það hafi ekki verið hnattræn hlýnun síðan 1995. En er það, það sem hann sagði í raun? Enn og aftur, þá verðum við að fara til grunnheimildanna – hans eigin orð – frekar en að láta slúður internetsins sem er byggt á túlkun á orðum hans ráða ferðinni. EF við skoðum grunnheimildina, þá er sagan allt önnur. Í raun, þá urðu Phil Jones og teymi hans vör við hlýnun síðan 1995. Í þessu myndbandi skoða ég heimildirnar og finn út úr því hvers vegna dagblöðin gerðu þessa vitleysu. Dæmin um “tölfræðilega marktæki” í þessu myndbandi voru sett saman með hjálp frá tölfræðingi. Ég er jarðfræðingur, ekki tölfræðingur”, þannig að ef það eru tölfræðingar þarna úti sem telja að dæmin séu ófullnægjandi eða þarfnis lagfæringar, ekki hika við að lát mig vita.

Sjá myndbandið á Loftslag.is, Viðauki - Hefur Jörðin kólnað?

 

Athyglisverð rannsókn og bráðnun jökla

Þetta er athyglisverð rannsókn hjá Prospero. Það er margt sem hefur áhrif á loftslag og sem dæmi má nefna þá staðreynd að meiriáttar eldgos í heiminum hafa kælandi áhrif í heiminum, yfirleitt til skemmri tíma, svona 1-3 ár. Þetta samspil rykagna sem að hluta til koma vegna bráðnunar jökla á Íslandi er athygisvert. Væntanlega hefur stærð agnanna einhver áhrif á það hversu langt þær geta borist.

Annars langar okkur að benda á gestapistil á Loftslag.is þar sem fjallað er um bráðnun jökla í Himalaya og hnattræna hlýnun. Þar er m.a. skoðað hvaða áhrif aur á jökulkápunni hefur á bráðnun jökla þar.

• Himalayajöklar og hlýnun andrúmslofts - Gestapistill Þorsteins Þorsteinssonar um Himalayajökla og hlýnun andrúmslofts

Má rekja meira ryk í andrúmsloftinu til bráðnunar jökla?

Súrnun sjávar

Við höfum í nokkrum færslum að undanförnu fjallað um súrnun sjávar. Súrnun sjávar (e. ocean acidification) er aukaafurð losunar á CO2 út í andrúmsloftið og oft kallað ”hitt CO2-vandamálið”. Vegna aukningar CO2 í andrúmsloftinu gleypir sjórinn aukið magn CO2 og við það verða efnaskipti sem breyta pH gildi sjávar og lækkar kalkmettun sjávar. Einnig er talin hætta á því að hlýnun sjávar geti valdið aukningu á því að metan losni úr sjávarsetlögum sem myndi efnasambönd við sjóinn með sömu áhrifum.

Hægt er að lesa nánar um súrnun sjávar á Loftslag.is. Í nokkrum færslum að undanförnu höfum við fjallað nánar um þetta mál. Við höfum m.a. gert það til að minna á fyrirlestur Jóns Ólafssonar haffræðings, sem verður á laugardaginn næstkomandi (20. febrúar). Erindi hans kallast Sjór, súrnun og straumar og er hægt að nálgast frekari upplýsingar um erindið á Loftslag.is.

Ítarefni

• Súrnun sjávar hraðari en fyrir 55 milljónum ára - Umfjöllun um súrnun sjávar og nýja rannsókn sem bendir til þess að súrnun sjávar gerist hraðar nú, en fyrir 55 milljónum árum, þegar mikill útdauði sjávarlífvera varð
• Meiri súrnun – minna járn - Frétt um súrnun sjávar og áhrif þess á járnmagn í sjónum og framleiðslugetu jurtasvifa
• Sjór, súrnun og straumar - Á laugardaginn næstkomandi (20. febrúar) heldur Jón Ólafsson haffræðingur erindið - Sjór, súrnun og straumar
• Súrnun sjávar - Almennt um súrnun sjávar
• Súrnun sjávar – áhrif á lífverur- Nýjar greinar hafa sýnt fram á neikvæð áhrif súrnunar sjávar á lykil lífverur sjávar
• Heimildamynd um súrnun sjávar - 26. september var sýnd heimildamynd á sjónvarpstöðinni Planet Green Network, um súrnun sjávar
• Acid Test – Heimildarmynd um súrnun sjávar - Acid Test – Súrnun sjávar – Áhrif á lífríkið

Hitastig janúar 2010 á heimsvísu

Það hefur mikið verið ritað um það að undanförnu hversu kalt er í Evrópu og hluta Bandaríkjanna. En hvernig var hitastigið á heimsvísu. Við skoðum það í færslunni Hitastig janúar 2010 á heimsvísu.

Helstu atriðið varðandi hitastig janúarmánaðar á heimsvísu

• Sameinað hitastig fyrir bæði land og haf fyrir janúar 2010, var með hitafráviki upp á 0,60°C yfir meðalhitastigi 20. aldarinnar og var sá 4. heitasti janúar samkvæmt skráningum
• Hitastig mánaðarins fyrir land var 0,83°C yfir meðaltali 20. aldar, og var því sá 12. heitasti samkvæmt skráningu. Landsvæði á suðurhvelinu voru með heitustu gildi fyrir janúarmánuði. Á norðurhvelinu, sem hefur hlutfallslega meira landsvæði, var hitastig yfir landi 18. heitasta samkvæmt skráningu.
• Hitastig hafsins á heimsvísu í janúar 2010, var það næst heitasta, á eftir 1998, samkvæmt skráningu, með hitafrávik upp á 0,52°C yfir 20. aldar meðaltalið. Þetta er að hluta til  hægt að útskýra með virkni El Nino í Kyrrahafinu. Samkvæmt spám Loftslags spá miðstöðvar NOAA, þá mun El Nino standa yfir fram á vor (norðlægt) 2010.

• Nánar á Loftslag.is - Hitastig janúar 2010 á heimsvísu
• Einnig viljum við minna á frétt um hitastig ársins 2009 af Loftslag.is, frá því í janúar.

 

Gestapistlar á Loftslag.is

Okkur langar að minna á gestapistla á Loftslag.is. Alla gestapistla af Loftslag.is má skoða hér. Nýjustu gestapistlarnir, þ.e. þeir sem birsta hafa eftir áramót eru taldir upp hér undir.

• Himalayajöklar og hlýnun andrúmslofts - Gestapistill Þorsteins Þorsteinssonar um Himalayajökla og hlýnun andrúmslofts.
• Hin stuttu tímabil hlýnunar - Gestapistill eftir Emil Hannes Valgeirsson – Hin stuttu tímabil hlýnunar
• Trúverðug 10 ára veðurfarsspá? - Einar Sveinbjörnsson skrifar gestapistil um efnilegan loftslagsvísindamann og 10 ára veðurfarsspá hans.

 

Árstíðarsveiflur í náttúrunni breytast

Vor og sumar á Bretlandseyjum byrja fyrr en áður, samkvæmt nýrri rannsókn. Ef miðað er við miðjan áttunda áratuginn, þá endar vetur að meðaltali 11 dögum fyrr nú en þá.

Rannsóknin er fyrsta kerfisbundna tilraunin til vöktunar langtímabreytinga í náttúrufarsfræði (e. phenology – þ.e. fræði árstíðabundna tímasetninga) í vistkerfum sem ná yfir ferskvatn , sjó og land. Grein um rannsóknina birtist í tímaritinu Global Change Biology, en kannaðar voru 25 þúsund leitnilínur breytinga frá 1976-2005, sem samanstóð af 726 tegundum plantna og dýra – allt frá þörungum og yfir í skordýr og spendýr.

Nánar má lesa um þessa rannsókn á Loftslag.is:

• Árstíðarsveiflur í náttúrunni að breytast - Frétt um það að vor og sumar á Bretlandseyjum byrji fyrr en áður.

 

Hefur Jörðin kólnað?

Við erum með nýtt myndband á Loftslag.is úr smiðju Potholer54. Þar fjallar hann um þá mýtu sem stundum kemur fram í umræðunni, að Jörðin hafi kólnað síðan 1998, ásamt því hvort aðrar plánetur hafi hlýnað eða ekki. Mikilvægi heimilda er honum einnig ofarlega í huga nú sem áður. Eftirfarandi er hans eigin lýsing á myndbandinu:

Þetta myndband skoðar hvort aðrar plánetur séu líka að hlýna og hvort að internet-mýtan um að NASA hefi rakið hlýnunina beint til sólarinnar sé rétt. Í þessu myndbandi mun ég skoða mikilvægi heimilda – það að rekja heimildirnar til upptakana og fullvissa sig um trúverðugleika þeirra. Ég get heimilda minna í myndbandinu. Heimilda er einnig getið í öllum myndböndunum í röð myndbanda um loftslagsmál hjá mér. Þessi myndbönd eru ekki persónuleg skoðun eða mín eigin kenning; ég er ekki loftslagsvísindamaður eða rannsóknaraðili og ég hef engar forsendur til að gera annað en að greina frá hverju alvöru loftslagsvísindamenn hafa komist í raun um með rannsóknum sínum. Það er því engin meining í því að vera ósammála mér. Ef þér líkar ekki niðurstaðan, taktu það þá upp við rannsóknaraðilana sem ég get í heimildunum. Ef ég hef gert einhver mistök í því að segja frá þeirra niðurstöðum, þá er um að gera að benda mér á það og ég mun með ánægju leiðrétta það. Ef þú telur þig vita betur en sérfræðingarnir, skrifaðu þá grein og fáðu hana birta í virtu, rit rýndu vísinda tímariti.

Já, svo mörg voru þau orð hjá honum. Önnur myndbönd Potholer54 sem við höfum birt má nálgast hér. Myndbandið er svo hægt að sjá í sjálfri færslunni af Loftslag.is - Hefur Jörðin kólnað?

Miklar sjávarstöðubreytingar á síðasta jökulskeiði

Fyrir stuttu kom út grein, í tímaritinu Science, sem gæti breytt ýmsum hugmyndum sem menn hafa haft um sjávarstöðubreytingar á síðasta jökulskeiði Ísaldar.

Nákvæmar mælingar dropasteinum, í hellum á Majorka (e. Mallorka) sýna að sjávarborð hefur staðið mun hærra en áður var talið fyrir 81 þúsund árum – jafnvel hærra en sjávarborð er í dag. Þessar niðurstöður eru taldar geta kollvarpað hugmyndum vísindamanna um það hvernig jökulbreiður (e. ice sheet – t.d. jökulbreiða Suðurskautsins) vaxa og minnka við loftslagsbreytingar.

Breytingar í sjávarstöðu hafa verið notaðar til að rekja sveiflur í stærð jökulbreiða – en við framrás þeirra frá því á síðasta hlýskeiði, fyrir 125 þúsund árum og fram til hámarks síðasta jökulskeiðs, lækkaði sjávarstaðan stöðugt (með nokkrum sveiflum þó). Á síðasta hlýskeiði var sjávarstaða svipuð og hún er í dag en á hámarki síðasta jökulskeiðs var sjávarstaða um 130 m lægri en hún er í dag.  

Þessar rannsóknir, á dropasteinum í hellum Majorka, sýna að fyrir um 81 þúsund árum, þá hækkaði sjávarstaða skart og fór allt að einum metra uppfyrir núverandi sjávarborð.

Við fjöllum um þessa merkilegu grein á loftslag.is sjá: Miklar sjávarstöðubreytingar á síðasta jökulskeiði

Tíðni sterkra storma á Atlantshafi

Fjöldi sterkra storma í Vestur Atlantshafi gæti tvöfaldast við lok aldarinnar, á sama tíma og heildarfjöldi allra storma minnkar, samkvæmt nýrri rannsókn. Fyrri rannsóknir hafa sýnt fram á aukningu á styrk fellibylja, en vísindamönnum hefur nú tekist að þróa líkön sem líkja eftir stormum af styrk 3 eða hærri (sjá skilgreiningu á styrk fellibylja), sem gerir þeim kleift að spá fyrir um storma á þessari öld.

Nánar má lesa um málið á loftslag.is, sjá: Tíðni sterkra storma á Atlantshafi