Rafmagnsbílar

Á næstu árum munu, ef áform ganga eftir, rafmagnsbílar (og einnig bílar með aðra orkugjafa) hefja innreið sína á bílamarkaðinn. Það er þó ýmislegt sem þarf að huga að í því sambandi. Það má kannski komast þannig að orði, að það þurfi að verða breyting á hugarfari varðandi notkun og áfyllingu orku á bílana.

Við vitum flest hvernig þeir bílar sem er núna á markaðnum virka (í grófum dráttum). Við erum nánast fædd með upplýsingar um það hvernig bensínstöðvar virka og hvar þær eru staðsettar. Í gegnum árin hefur þróunin einnig verið á þann veg að við sjáum að miklu leiti um að dæla á bílinn sjálf og við lærum að það þarf þrennt til að bíllinn gangi, þ.e. súrefni, neisti og eldsneyti. En hv ernig ætli rafmagnsbílar virki…? Ja, ekki er beint hugmyndin að svara því hérna, en skoða aðeins hvaða áskoranir þarf að skoða við umbyltingu á bílaflota, eins og væntanleg innleiðing rafbíla getur orðið. Það virðist t.d. vera ákveðin hræðsla við að hleðslan klárist í miðjum bíltúrnum. Þannig að staðsetning orkustöðva og hversu langan tíma hleðsla tekur er mikilvæg svo og hversu langt bílarnir komast á hleðslu. Það mun væntanlega taka lengri tíma að hlaða bíla, en að fylla bensín á tankinn, þar af leiðandi er mikilvægt að finna neyslumynstrið, svo innleiðingin verði auðveldari.

Nissan Leaf

Í nýrri rannsókn sem gerð verður í Bandaríkjunum og byrjar núna í sumar, á að fylgjast með 4.700 notendum rafmagnsbíla í 11 borgum staðsettum í 5 ríkjum. Bílarnir eru allir af gerðinni Nissan Leaf. Notendur bílanna hafa samþykkt að gefa upplýsingar um notkun á bílunum, hvernig hleðslu á bílunum er háttað og hvar, svo og aðrar upplýsingar tengda notkun bílanna. Þáttakendum er skipt í hópa og fá mismunandi upplýsingar, sumir fá ýtarlegar leiðbeiningar um hvernig best sé að hlaða og á hvaða tímum, aðrir fá litlar upplýsingar. Svo er skoðað hver munurinn er á milli hópanna. Og reynt verður m.a. að fá svar við því, hvort það verði einhver marktækur munur á því hvernig hóparnir haga notkun sinni?

Það er t.d. munur á því hvort að bílarnir eru hlaðnir á nóttu eða degi. Ef flestir velja að hlaða bílana á daginn, þá þyrfti að koma til aukin fjárfesting og bygging fleiri raforkuvera, til að anna eftirspurninni, en ef flestir hlaða á nóttunni, þá eru meiri möguleikar á því að raforkunetið anni eftirspurninni án fleiri raforkuvera og þar með minni losun CO2 en ella. Þetta er eitt af því sem vonast er til að hægt verði að kortleggja í rannsókninni og einnig hvort hægt er að hvetja notendur til að nýta frekar næturnar t.d. með upplýsingagjöf og/eða mismunandi á verði. Það verður fróðlegt að fylgjast með þessari rannsókn og hvernig þróunin verður í framtíðinni, en gera má ráð fyrir því að þróunin verði í áttina að bílum og samgöngutækjum sem ganga fyrir öðrum orkugjöfum en jarðefnaeldsneyti í framtíðinni.

Heimildir:

• The EV project
• How Will People Adapt to Electric Cars?
• Wikipedia – Nissan Leaf

Tengt efni á loftslag.is:

• Endurnýjanleg orka – Lausn mánaðarins (vindorka)
• Vindorka – II. hluti
• Endurnýjanleg orka – Lausn mánaðarins (myndband sem fjallar m.a. um notkun rafmagnsbíla)

Rafbílaleiga í HR

NASA | Heitasta 12 mánaða tímabilið

Tög: Hitastig, Lofthiti, NASA, Sjávarhiti

Þrátt fyrir tal um kulda í vetur, sérstaklega í Norður-Evrópu og hluta Bandaríkjanna, þá er síðasta 12 mánaða tímabil það heitasta frá því mælingar hófust samkvæmt NASA. Þetta sést þegar rýnt er í hitagögn frá NASA. Einnig kemur í ljós að apríl mánuður er sá heitasti frá því mælingar hófust og einnig  að tímabilið janúar til apríl í ár það hlýjasta fyrir það tímabil. Við höfum hér á loftslag.is einnig skoðað horfur fyrir árið 2010 í færslunni; Hitahorfur fyrir árið 2010, þar segir m.a.:

Horfur með hitastig 2010

Eins og sést ef skoðaðar eru helstu náttúrulegar sveiflur og spár um þær, þá bendir margt til þess að árið 2010 verði heitara en árið 2009 og jafnvel talið líklegt að það geti orðið heitasta árið frá því mælingar hófust. Ástæðan fyrir því er þá helst talin vera áframhaldandi hlýnun vegna gróðurhúsaáhrifa og líkur á áframhaldandi meðalsterkum El Nino – ef aftur á móti það verða snöggar breytingar í El Nino og nægilega mikil eldvirkni til að valda kólnun, þá eru minni líkur á því að árið 2010 verði það heitasta frá upphafi mælinga.

Hvort þessi spá rætist skal ósagt látið, en árið er hlýtt hingað til þrátt fyrir lágdeyðu í sólinni. Þess ber þó að geta að meðalstór El Nino er í gangi og hefur áhrif á hitastigið. Það eru fleiri en NASA sem skrá hitastig á heimsvísu, við höfum verið með reglulegar fréttir af hitastiginu frá NOAA. Tölurnar frá þeim ættu að koma fljótlega eftir helgi og verður fróðlegt að sjá hvernig þróunin er samkvæmt þeirra tölum. Það getur munað einhverju smávægilegu frá tölum NASA, þ.a.l. er spurning hvort að það falli einhver met samkvæmt þeirra tölum.

Tengt efni á loftslag.is:

• Hitastig mars 2010 á heimsvísu
• Hitastig febrúar 2010 á heimsvísu
• Hitastig janúar 2010 á heimsvísu
• Hitastig árið 2009
• Hitahorfur fyrir árið 2010
• Helstu sönnunargögn
• Vegur niðursveifla í virkni sólar upp á móti hlýnun jarðar af mannavöldum?
• Tag-Hitastig
• Mýta-Það er kalt á Klonke Dinke og því er engin hnattræn hlýnun

Af hverju eru færri veðurstöðvar og hver eru áhrif þess?

Tags: Mýtur, Skeptical Science

Hér fyrir neðan er þýðing á mýtu, sem upprunalega var birt á Skeptical Science og mun færast yfir á mýtusíðu loftslag.is innan fárra daga frá birtingu. Einnig er hægt að lesa færsluna á loftslag.is, Af hverju eru færri veðurstöðvar og hver eru áhrif þess?

Röksemdir efasemdamanna…

Tveir amerískir rannsóknaraðilar staðhæfa að vísindamenn bandarískra stjórnvalda hafi skekkt leitni hitastigs á heimsvísu með því að hunsa mælingar frá þúsunum veðurstöðva um allan heim, sérstaklega þá á stöðum hærra yfir sjávarmáli og á hærri breiddargráðum, eins og t.d. í Norður Kanada. (Vancouver Sun)

Það sem vísindin segja…

Samanburður á gögnum er varða leitni hitastigs frá þeim stöðvum sem voru teknar út og frá þeim stöðvum sem haldið var inni í gagnaröðinni sýnir að stöðvarnar sem voru teknar út eru með örlítið lægri hitaleitnilínu. Fækkun veðurstöðva (þar sem færri stöðvar eru tiltækar) hefur raunverulega orðið til þess að leitni hitastigs er aðeins minni en ella, en munurinn er hverfandi síðan 1970.

Stofnanirnar NOAA og NASA fá hitastigsgögn frá Global Historical Climatology Network (GHCN). Snemma á 10. áratugnum, fækkaði veðurstöðvum á lista GHCN nokkuð. Sumir hafa haldið því fram að þetta sé meðvituð herferð til að fjarlægja kaldari veðurstöðvar til að hækka hitaleitnina. Þessi hugmynd hefur verið drifinn áfram af Joseph D’Aleo og Anthony Watts í skýrslu sem hægt er að nálgast á vefnum, Surface Temperature Records: Policy Driven Deception. Upphaflega stóð í skýrslunni, “Það hefur orðið alvarleg kerfisbundin villa við það að fjarlægja stöðvar hátt yfir sjávarmáli, á hærri breiddargráðum og í dreifbýli, sem leiðir til alvarlegs ofmats á leitni hitastigs.” Þessi texti hefur verið fjarlægður úr síðustu útgáfum skýrslu þeirra. Samt sem áður þá er hugmyndinni um að stöðvar sem voru fjarlægðar hafi valdið falskri hitaleitni áfram haldið á lofti í bloggheimum (t.d. oft í athugasemdum á Skeptical Science).

Hvers vegna eru núna færri stöðvar í hitastigsmælingum? Fjöldi áþreifanlegra veðurstöðva sem skila hitastigsgögnum hefur fækkað, sumar af eldri stöðvunum eru ekki lengur aðgengilegar í rauntíma (NOAA). Í raun er hið skynjaða “drop-off” gert verra, því í raun hefur NOAA verið að bæta sögulegum gögnum inn í GCHN gagnabankann, frá eldri veðurstöðvum sem ekki eru lengur með, í viðleitni til að afla enn víðtækari gagna um fortíðina.

Aðalatriðið varðandi þetta mál, er hvort að fækkun veðurstöðva hafi haft áhrif á hitaskráninguna. Skýrsla D’Aleo gerir enga slíka greiningu. Þrátt fyrir það, þá hafa verið gerðar nokkrar óháðar greiningar, þar sem reynt er að nálgast einmitt þá spurningu. Fyrsta greiningin var gerð af Tamino frá Open Mind sem greindi hitastigsgögn frá veðurstöðvunum sem höfðu verið teknar út úr GHCN skráningunni (merkt pre-cutoff). Hann bar þær stöðvar svo saman við þær stöðvar sem var haldið í röðinni (merkt post-cutoff).

Mynd 1: Hitastigsgögn fyrir stöðvar sem duttu út (blá lína) samanborið við þær stöðvar sem urðu eftir (rauð lína) (Open Mind).

Það sem er athyglisvert við þetta graf, er ekki aðeins það að það er tiltölulega lítill munur á ferlunum tveimur, heldur einnig það að veðurstöðvarnar sem voru teknar út sýna hærri hitaleitni en þær sem héldust inni. Þetta er ekki neitt sem kemur á óvart, þegar tekið er tillit til þess að margar af stöðvunum sem duttu út, koma frá stöðum á hærri breiddargráðum. Þrátt fyrir að stöðvar á þeim svæðum hafi kaldari raun hita, þá sýna þær hærri hitaleitni. Þetta er m.a. vegna svokallaðrar pólar-mögnunar, þar sem hlýnun við miðbaug er minni en hlýnun við pólana, sem er vegna ýmissa áhrifa, m.a. magnandi svörunar vegna breytingar í endurvarpi frá ís og snjó.

Óháð greining var einnig gerð af Clear Climate Code, sem bar einnig saman hitastigsgögn fyrir stöðvarnar sem duttu út og þær sem haldið var inni. Hann setti einnig inn ferla til að bera saman langtíma hlýnun fyrir bæði tilfellin af stöðvum.

Mynd 2: Hitagögn “fyrir 1992 / eftir 1992 stöðarnar” frá “The 1990s station dropout does not have a warming effect” (Clear Climate Code)

Svipað og í niðurstöðum Tamino, þá fann Clear Climate Code út að á stöðvarnar sem duttu út höfðu hærri hitaleitnin en þær stöðvar sem haldið var inni. Munurinn virðist að stóru leiti vera vegna fráviks í eldri gögnum frá 19. öld. Samt sem áður, þá gerðu þeir einnig ferla fyrir leitni síðustu 30 ára fyrir báða ferlana. Hitaleitnin fyrir 1962 til 1992 fyrir stöðvunum sem duttu út er nánast eins og hitaleitnin fyrir 1979 til 2009 fyrir stöðvarnar sem héldust inni.

Svona til  að hafa góðan samanburð, þá er hér önnur óháð greining sem var gerð var af Zeke Hausfather á The Blackboard (það eru fleiri sem hafa fengið sömu niðurstöðu, en ég vil ekki að þessi færsla verði of einhæf):

Mynd 3: Samanburður á skráningum á stöðvum sem voru með og duttu út árið 1992 (The Blackboard).

Ástæðan fyrir veðurstöðvunum sem “duttu” út, er einfaldlega sú að þær stöðvar voru ekki lengur virkar í söfnun hitastigsgagna. Það sem er aftur á móti mikilvægast í þessu sambandi er að stöðvarnar sem duttu út valda ekki falskri hækkaðri hitastigsleitni.  Í raun þá er hið gagnstæða raunin, þar sem brottnám stöðva frá hærri breiddargráðum hefur í för með sér örlitla kólnunarleitni (miðað við öll gögnin) síðan 1880. Munurinn á hitastigsleitninni eftir 1970 er hverfandi.

Tengt efni af loftslag.is:

• Staðnir að óvönduðum vinnubrögðum
• Mýtur

Er hlýnunin af völdum innri breytileika?

Tags: Mýtur, Skeptical Science

Hér fyrir neðan er þýðing á mýtu, sem upprunalega var birt á Skeptical Science og mun færast yfir á mýtusíðu loftslag.is innan fárra daga frá birtingu, færsluna er einnig hægt að lesa á loftslag.is, Er hlýnunin af völdum innri breytileika?

Röksemdir efasemdamanna…

Fyrir litlar breytingar í loftslagi, þ.e. tíundu hlutar úr gráðu, þá er engin þörf að leita að ytri ástæðum. Loftslag Jarðar er aldrei í jafnvægi. Straumar úthafanna valda því að hiti færist milli dýpri laga sjávar og yfirborðs á nokkrum árum og upp í áratugi. Nýleg grein (Tsonis o.fl. 2007) bendir til þess að þessi innri breytileiki sé nægur til að vera ráðandi fyrir loftslagsbreytingar á tuttugustu öldinni.

Það sem vísindin segja…

Með því að lesa grein Tsonis o.fl. þá sést að innri breytileiki í loftslagssveiflum veldur því að hlýnunina hægir á sér og eykur hraðann tímabundið. Þegar þessi innri breytileiki er tekin í burtu þá er einsleit og aukin hlýnun einkennandi fyrir 20. öldina.

Oft er vísað í rannsókn Tsonis og Swanson sem rök gegn kenningunni um hlýnun jarðar af mannavöldum. Rannsóknir þeirra benda til að í loftslagi verði ákveðin umskipti - á ákveðnu augnabliki þá skipti loftslag frá hlýjum og yfir í köld tímabil – eða öfugt. Þeir fullyrða að þess konar umskipti hafi orðið í kringum árin 1910, 1940, 1976 og 2001. Sumir hafa túlkað verk þeirra þannig að umskipti í loftslagi geti útskýrt hlýnun Jarðar síðustu áratugi. Richard Lindzen telur að ‘þessi breytileiki sé nægur til að útskýra allar loftslagsbreytingar frá nítjándu öld’. Er það í samræmi við rannsóknir Tsonis og Swanson? Þeir sem best eru fallnir til að svara þeirri spurningu eru höfundar sjálfir en þeir ræða þann möguleika í ritrýndri grein.

Í upprunalegu greininni, eftir Tsonis, Swanson og Krawtsov, leggja þeir til að loftslag stjórnist að hluta til af fyrirbæri sem kalla mætti samstillta óreiðu (e. synchronised chaos) (Tsonis o.fl. 2007). Þegar skoðaðar eru ýmsar hringrásir sjávar, líkt og El Nino sveiflan (El Nino Southern Oscillation – ENSO) og Norður-Atlantshafssveiflan (North Atlantic Oscillation – NAO), þá kemur í ljós að þessar sveiflur virðast samstillast á ákveðnum tímapunktum og að þá verði ákveðin umskipti í loftslagi. Eftir samstillinguna sem varð árið 1910 þá fylgdu nokkrir áratugir hlýnunar. Önnur samstilling varð árið 1940 og þá kom í kjölfarið kaldara tímabil, frá 1940-1970. Á áttunda áratugnum byrjaði síðan aftur að hlýna.

Mynd 1: Hnattrænt hitafrávik HadCRUT3 á tuttugustu öldinni, þar sem teiknað er inn tímabil samstillingar til kólnunar og hlýnunar (Swanson & Tsonis 2009).

Hefðbundinn skilningur á því hvaða breytingar urðu til hlýnunar á áttunda áratugnum er að hlýnun af völdum CO2 hafi náð að yfirgnæfa þá kólnun sem varð vegna minnkandi geislunarálags frá örðum. Tsonis og Swanson koma því með °’aðra tilgátu, að umskipti hefðu orðið eftir áttunda áratuginn í átt til hlýrra loftslags, sem hefði bæst við leitnilínu hlýnunar af mannavöldum’. Það er síðan tilgátan um að hér sé um að ráða viðbót við hlýnun af mannavöldum sem að Swanson og Tsonis rannsökuðu síðan áfram.

Árið 2009 héldu þeir áfram að rannsaka þessa samtillingu í hringrásum sjávar og vöruðu við því að ’þessi umskipti sem hér er lýst eru að öllum líkindum að bætast við langtímaleitni hlýnunar af völdum aukins geislunarálags af mannavöldum’(Swanson & Tsonis 2009). Þeir héldu síðan greiningum sínum áfram í grein þar sem notast var við loftslagslíkön til að aðskilja breytileika af völdum manna og náttúrulegs breytileika (Swanson o.fl.l 2009). Þegar búið er að aðskilja innri breytileika úr hitafráviki (þykk svört lína), þá sýnir hreinsað merki (brotalína) nær einsleita hlýnun út alla tuttugustu öldina. Í raun sýnir þessi aðskilnaður aukna hlýnun á seinni hluta aldarinnar:

Mynd 2: GISS hitafrávik með 21 ára hlaupandi meðaltali (þykk lína) ásamt hitastigi þar sem búið er taka í burtu innri breytileika (brotalína) (Swanson 2009).

Ef umskipti í loftslagi eru raunveruleg, þá sýna rannsóknir Tsonis og Swanson að þau eru ekki valdur að hlýnuninni á 20. öldinni. Þess í stað þá bætast þau ofan á langtímaleitni hlýnunarinnar – sem er að aukast. Þetta er í samræmi við mælingar sem sýna að Jörðin er búin að taka til sín hita frá 1950 (Murphy 2009). Þessi umskipti í loftslagi hafa ekki stöðvað orkuójafnvægi Jarðar. Þau valda frekar því að hlýnunin hægir á sér tímabundið og eykst síðan hraðar þess á milli.

Þrátt fyrir það, þá er kenningin um þessi loftslagsumskipti ekki að öllu leyti útskýranleg. Eitt af lykilatriðunum í rannsókn Tsonis og Swanson er að umskipti hafi orðið yfir í kaldara tímabil í kringum 2001-2002. Þessi breyting er meira áberandi í HadCRUT hitaröðinni, sem sýna ekki að fullu hnattrænan hita. Þegar Norðurskautið er tekið með, þá er hlýnunin meiri undanfarin ár og þar með eru umskiptin árið 2001-2002 ekki eins fastmótuð. Þar með byggir kenningin á ófullnægjandi gögnum.

Í Swanson 2009 er enn eitt atriði rætt, en það er að ef loftslag er viðkvæmara fyrir innri breytileika en áður var haldið, þá myndi það einnig þýða að loftslag væri viðkvæmara fyrir breytingum í geislunarálagi. Þar með væru breytingar í geislunarálagi frá sólinni, kólnun vegna aukinna súlfatarða og aukið geislunarálag vegna aukningar í CO2 í andrúmsloftinu. Af því leiðir mikilvæg spurning, sem höfundar setja fram en svara ekki. Hinn venjubundni skilningur er að virkari sól og minnkandi eldvirkni hafi valdið miklu af lýnuninni í upphafi 20. aldar. Að sama skapi er talið að kólnun hafi orðið vegna aukinna súlfatarða um miðja síðustu öld. Þótt höfundar haldi því fram að umskipti í loftslagi vegna innri breytileika sé orsökin, þá benda þeir ekki á neinar eðlisfræðilegar skýringar á því - hvers vegna virkari sól og kælandi örður hafi ekki haft þau áhrif sem búist er við?

Þar fyrir utan, ef þessi atriði verða leyst og kenning Tsonis og Swanson verður úrskurðuð sem líkleg, þá er klárt að umskipti loftslags vegna innri breytileika draga ekki úr trúverðugleika þess að jörðin sé að hlýna af mannavöldum. Þvert á móti, þá hafa þeir sýnt að undir þessum innri breytileika er langtíma hlýnun. Greining Tsonis og Swanson bendir því til þess að einsleit og aukin hlýnun hafi verið í gangi alla 20. öldina.

Tengt efni af loftslag.is:

• Mýtur
• Helstu sönnunargögn
• Kenningin
• Spurningar og svör