Jafnvægissvörun loftslags

Þekking er nokkuð góð á  loftslagi Jarðar, þ.e. á sumum sviðum þess. Því miður er jafnvægissvörun loftslags ekki eitt af þeim sviðum og töluverð óvissa þar um. Jafnvægissvörun loftslags er mat á því hversu mikið lofthiti Jarðar muni aukast að meðaltali ef CO2 í andrúmsloftinu myndi tvöfaldast. Þetta er mikilvægt vegna þess að ef það er lágt, eins og sumir efasemdamenn telja, þá mun Jörðin ekki hitna mikið. Aftur á móti ef að jafnvægissvörunin er há, þá er útlitið ekki gott fyrir menn og dýr, vistkerfi og samfélög.

Það eru tvær aðferðir til að finna út jafnvægissvörun loftslags (þriðji möguleikinn er eiginlega ekki möguleiki – þ.e. að bíða í öld og sjá hvað hefur gerst þá). Aðferðirnar eru með í fyrsta lagi með líkönum og öðru lagi með því  að mæla jafnvægissvörun loftslags beint út frá ýmsum mælingum.

[...] 

Nánar á loftslag.is, Jafnvægissvörun loftslags 

Tengdar færslur á loftslag.is

• Jafnvægissvörun Lindzen
• Afsanna loftslagsbreytingar fyrri tíma, hlýnun jarðar af mannavöldum?
• Hver er jafnvægissvörun loftslags?
• Vatnsgufa er öflugasta gróðurhúsalofttegundin
• Geta vísindamenn spáð fyrir um loftslag?

 

Loftslag.is á afmæli - eitt ár liðið

Það er ótrúlegt til þess að hugsa fyrir okkur á ritstjórn að nú er komið eitt ár síðan loftslag.is fór í loftið. Okkur hefur fundist tíminn líða full geyst, því ekki hefur okkur gefist færi á að skrifa um nærri því allt það efni sem við hefðum viljað gera skil. Ein helsta ástæða þess er sú að síðan er í raun áhugamál okkar og ekki endilega alltaf í forgangi hvað varðar tíma (vinna, skóli og fjölskylda hefur ávalt haft forgang eins og gefur að skilja). Til upprifjunar eru opnunarpistlar okkar listaðir í ítarefninu, ef einhver vill rifja þá upp 

... 

Nánar  á loftslag.is (þar sem einnig er möguleiki að koma með athugasemdir),

 

• Loftslag.is á afmæli – eitt ár liðið

 

Fellibyljatímabilið á fullum snúningi

Nú er fellibyljatímabilið komið á fullan snúning og í augnablikinu eru Igor, Júlía og Karl (sem er 11. nafngreindi stormurinn og varð til eftir að byrjað var að skrifa þessa færslu) í gangi. Igor og Júlía hafa náð því að verða 4. stigs fellibylir, en sem betur fer virðast leiðir þeirra ætla að liggja yfir opnu hafi. Það er mjög sjaldgæft að tveir 4. stigs fellibylir séu í gangi á sama tíma.

En hvernig lítur fellibyljatímabilið út miðað við fellibyljaspá NOAA frá því í vor? Til að skoða það skulum við líta á myndina hér undir:

Þess má geta að þegar þessi mynd var gerð, þá var Júlía ekki orðin að stórum fellibyl og Karl var heldur ekki kominn til. Eins og sjá má á þessari mynd þá eru komnir 10 (11 með Karli) nafngreindir stormar, þar af 5 fellibylir og þar af eru 3 stórir fellibylir (4 með Júlíu). Í meðalári eru komnir 6 nafngreindir stormar á þessum tíma, þar af 3 fellibylir og einn stór fellibylur. Það má því segja að árið í ár sé hingað til virkara en í meðalári. Hvort það heldur áfram er ekki gott að segja, en samkvæmt spá NOAA þá bjuggust þeir við 14-20 nafngreindum stormum í ár (sem er yfir meðaltali). Þar af 8-12 fellibylir og 4-6 stórir fellibylir (3., 4. og 5. stigs fellibylir). Það er því ekki langt í að tölurnar fari allar að skríða inn á neðri mörk þeirrar spár. Venjulega er talað um að fellibyljatímabilið nái frá 1. júní til 30. nóvember og virkasti tíminn er talinn vera í ágúst, september og október. Það er því nokkuð eftir af tímabilinu enn þá og margt getur því gerst enn þá.

Á myndinni hér að ofan má sjá spá um hugsanlega braut fyrir bæði Igor (vestar) og Júlíu (austar).

Eftir að þetta var skrifað á loftslag.is í gær hefur Karl bæst í hóp fellibylja og er orðin að stórum fellibyl, þannig að skorkortið er ekki rétt. Einnig haf bæði Igor og sérstaklega Júlía minnkað í styrk síðasta sólarhringinn.

Heimildir:

• NOAA – NHC

Tengt efni á loftslag.is:

• Fellibylir á Atlantshafi 2010 (um spá NOAA)
• Stormar fortíðar sýna vindasama framtíð
• Heitustu 12 mánuðir síðan mælingar hófust
• Tag – Hitastig
• NASA | Heitasta 12 mánaða tímabilið
• Hitahorfur fyrir árið 2010

 

Karl orðinn að fellibyl

Heitasta janúar til ágúst frá því mælingar hófust

Núna í vikunni bárust nýjar tölur frá NOAA um hitastig Jarðar. Ágúst mánuður var þriðji heitasti ágúst frá því mælingar hófust á heimsvísu. Fyrir tímabilið janúar til ágúst, þá er hitastigið það hæsta sem mælst hefur fyrir sameinað hitastig yfir landi og hafi á heimsvísu fyrir það tímabil. Þetta ár gæti því náð hæsta hitastigi árs þegar árið verður liðið. Það eru þó 4 mánuðir eftir af árinu og hitastig hefur heldur farið lækkandi frá því El Nino gaf eftir fyrir La Nina ástandinu í Kyrrahafi. Þannig að er alls óvíst að hitamet fyrir almannaksárið verði raunveruleiki, en þess ber þó að geta að nýlega hefur heitasta 12 mánaða tímabilið mælst, sjá Heitustu 12 mánuðir síðan mælingar hófust.

Það má lesa nánar um þetta ásamt því að sjá ýmis gröf, töflur og myndir á loftslag.is:

• Hitastig | Ágúst 2010 og þróunin það sem af er ári 

Heimildir og annað efni af loftslag.is:

• Heitustu 12 mánuðir síðan mælingar hófust
• Hitastig | Júlí 2010
• NASA | Heitasta 12 mánaða tímabilið
• Hitastig árið 2009
• NOAA – ágúst 2010
• Tag – Mánaðargögn
• Tag – Hitastig
• Helstu sönnunargögn

 

Hafíslágmarkið - samanburður og myndir

Tilkynning um að hafíslágmarkinu hafi verið náð í ár, kom frá NSIDC í gær (miðvikudaginn 15. september). Hafísinn virðist hafa náð minnstri útbreiðslu þann 10. september í þetta skiptið. Útbreiðslan var sú þriðja minnsta frá því gervihnattamælingar byrjuðu. Aðeins árin 2007 og 2008 var útbreiðslan minni.

Þann 10. september var útbreiðsla hafíss 4,76 milljón km2. Þetta lítur út fyrir að vera lægsta gildi ársins og nú sé hafísútbreiðslan farin að aukast aftur.

Þetta er aðeins í þriðja sinn síðan byrjað var að mæla útbreiðsluna með gervihnöttum að útbreiðsla hafíssins fer undir 5 milljón km2, og í öllum tilfellum hefur það verið innan síðustu fjögura ára. Lágmarksútbreiðslan 2009 var 5,10 milljón km2, sú fjórða lægsta samkvæmt skráningum.

Heimildir:

• NSIDC.ORG

Tengt efni á loftslag.is:

• Hafís | Ágúst 2010
• Hafís Norðurskautsins
• Íshafsbráðnun og siglingaleiðir
• Spár um lágmarksútbreiðslu hafíss i ár
• Tag – Hafís
• Ísbirnir við hnignandi hafís
• Er hafís Norðurskautsins að jafna sig?

Ísinn bráðnar óvenju hratt

Mótsagnarkennt eðli röksemda “efasemdarmanna” um hnattræna hlýnun

Það er eftirtektarvert að fylgjast með því hvernig rökfærslur þeirra sem kenna sjálfa sig við “efasemdir”, varðandi hlýnun jarðar af mannavöldum, breyta endalaust andmælunum og rökfærslum sínum. Ein afleiðing þess, er að þeir komast oft í mótsögn við sjálfa sig. Einn daginn er röksemdarfærslan sú, að núverandi hlýnun sé vegna sólarinnar, næst að hlýnun sé vegna “náttúrulegra sveiflna”, þar næst að plánetan sé að kólna og daginn eftir koma svo kannski rök um að það sé svo mikil óvissa í hitastigsmælingum að við vitum hvort sem er ekki, hvert hnattrænt hitastig er. Þetta er ein af ástæðunum fyrir því mikla magni af mýtum sem hægt er að finna t.d. á loftslag.is.

... 

Það má lesa nánar um þessar mótsagnir "efasemdarmanna" í nýrri færslu á loftslag.is:

• Mótsagnarkennt eðli röksemda “efasemdarmanna” um hnattræna hlýnun 

Tengt efni á loftslag.is:

• Rökleysur loftslagsumræðunnar
• Helstu sönnunargögn
• Mýtusíðan
• Mýta – Það var hlýrra á miðöldum
• Mýta - Hlýnunin nú er af völdum sólarinnar
• Mýta – Jafnvægissvörun loftslags er lág

 

Nýr gestapistill - Madden-Julian veðursveiflan við miðbaug

Þó ótrúlegt megi virðast er oft meiri óvissa  í veðurspám frá degi til dags í hitabeltinu en á miðlægum breiddargráðum bæði á norður og suðurhveli jarðar.   Í hitabeltinu nærri miðbaug þykir veður nú engu að síður vera frekar einsleitt.  Sé maður staddur á tilteknum stað í hitabeltinu má segja að líkur á miklum síðdegisskúrum séu töluverðar, en þó gerir suma dagana skúri, en aðra ekki.

... 

Svona byrjar nýr gestapistill eftir Einar Sveinbjörnsson veðurfræðing á loftslag.is, sjá nánar Madden-Julian veðursveiflan við miðbaug  

Aðrir gestapistlar á loftslag.is:

• Gestapislar 

 

Noam Chomsky í beinni á Íslandi

Á Alþjóðlegri kvikmyndahátíð í Reykjavík, sem haldin er síðar í þessum mánuði, verður boðið upp á mynd-fyrirlestur með Noam Chomsky í Sal 1 í Háskólabíói þriðjudaginn 28. september næstkomandi, frá kl. 17 til 19. Um er að ræða fyrirlestur þar sem Chomsky talar í beinni útsendingu á bíótjaldi frá heimabæ sínum, Cambridge í Massachusetts.

Fyrirlesturinn er haldinn í samvinnu við Hugvísindasvið Háskóla Íslands. Aðgangur að honum er ókeypis. Sjá nánar, Noam Chomsky heldur fyrirlestur á Alþjóðlegri kvikmyndahátíð. Það er möguleiki á að koma með spurningar fyrir Chomsky á heimasíðu RIFF, sjá nánar Viltu spyrja Noam Chomsky að einhverju?

Noam Chomsky hefur einnig verið ötull í umræðunni um loftslagsmál. Í myndbandi (sem hægt er að sjá á loftslag.is) talar Chomsky um hið samhljóða álit vísindamanna og  um þá sem afneita loftslagsvísindunum og það pláss sem hverri hlið fyrir sig er gefið í fjölmiðlum. Fjölmiðlar láta oft á tíðum í veðri vaka að um tvo jafnstóra hópa sé að ræða og að það sé fjörleg umræða um það hvort gróðurhúsalofttegundir hafi áhrif á hitastig eða ekki. Þetta er kolrangt þar sem meðal vísindamanna er nær samhljóða álit í þessum efnum og þar af leiðandi endurspeglar umræðan oft ekki þann samhljóm. Eftir Chomsky er stutt viðtal við Bill McKibben forsvarsmann 350.org þar sem hann ræðir m.a. um svokallaða vendipunkta í loftslagi, ásamt því sem 350.org er að reyna að ná fram með hreyfingunni.

... 

Myndbandið er hægt að sjá á loftslag.is, Noam Chomsky í beinni á Íslandi 

Tengt efni af loftslag.is

• Samhljóða álit vísindamanna styrkist
• Mýta: Vísindamenn eru ekki sammála um að hlýnunin sé af mannavöldum
• Mælingar staðfesta kenninguna
• Hagfræði og loftslagsbreytingar
• Um loftslagsfræðin
• Loftslagsbreytingar – Andmælin

 

Útbreiðsla hafíss í ágústmánuði

Hafís Norðurskautsins nær yfirleitt lágmarksútbreiðslu um miðjan september. Í ágúst var hafísútbreiðslan sú næst lægsta fyrir mánuðinn síðan gervihnattamælingar hófust, aðeins 2007 var minni útbreiðsla. Þann 3. september fór hafísútbreiðslan undir minnstu útbreiðslu ársins 2009 og er þar með örugglega komin með 3. lægstu lágmarksútbreiðslu samkvæmt mælingum.

Bæði Norðvestur- og Norðuausturleiðin eru að stórum hluta hæfar til siglinga, þannig að það er mögulegt að sigla hringinn. Minnsta kosti tveir leiðangrar eru að reyna þá siglingu um þessar mundir, en það er norskur leiðangur áBorge Ousland og svo rússnesk snekkja Peter I.

Á heimasíðu sem fjallar um útbreiðslu hafíss, er sett upp tafla sem sýnir hver lokaútkoman verður miðað við þær forsendur að lok bráðnunartímabilsins hagi sér líkt og síðastliðin 5 ár, sjá hér. Þetta er fróðleg pæling og eins og staðan er um þetta leiti lítur þetta svona út:

Ef bráðnunin 2010 verður eins mikil og var árið…

• 2005 eftir þessa dagssetningu, verður lágmark ársins 4,65 miljón km2.
• 2006 eftir þessa dagssetningu, verður lágmark ársins 4,82 miljón km2.
• 2007 eftir þessa dagssetningu, verður lágmark ársins 4,82 miljón km2.
• 2008 eftir þessa dagssetningu, verður lágmark ársins 4,95 miljón km2.
• 2009 eftir þessa dagssetningu, verður lágmark ársins 4,90 miljón km2.

... 

Nánar um þetta á loftslag.is, þar sem eru m.a. ýmsar myndir og gröf varðandi útbreiðslu hafíssins; Hafís | Ágúst 2010.

Tengt efni á loftslag.is:

• Hafís | Júlí 2010
• Íshafsbráðnun og siglingaleiðir
• Spár um lágmarksútbreiðslu hafíss i ár
• Helstu sönnunargögn
• NASA | Heitasta 12 mánaða tímabilið
• Hitastig árið 2009
• Tag – Hafís
• Ísbirnir við hnignandi hafís
• Er hafís Norðurskautsins að jafna sig?
• Síðbúið vetrarhámark hafíssins á norðurhveli

 

Minni bráðnun jökulbreiðanna

Nýjar rannsóknir benda til þess að bráðnun jökulbreiðanna á Grænlandi og Vestur-Suðurskauti sé minni en áður hefur verið áætlað.

Grænlandsjökull við ströndina, myndin tengist ekki fréttinni.

Fylgst hefur verið með jökulbreiðunum með gervihnettinum GRACE frá árinu 2002, en hann nemur litlar breytingar í þyngdarsviði Jarðar. Þessar breytingar eru tengdar breytingum í massa Jarðar, þar með talið ís og vatn. Þegar ís bráðnar í jökulbreiðunum þá hefur það áhrif á þyngdarsviðið.

Með þetta að hliðarljósi, þá hafa fyrri áætlanir á bráðnun Grænlandsjökuls verið um 230 gígatonn á ári – sem samsvarar um 0,75 mm hækkun í sjávarstöðu á ári. Fyrir Vestur-Suðurskautið voru fyrri tölur um 132 gígatonn á ári. Samkvæmt nýju mati, þá virðist sem þessar fyrri niðurstöður hafi ekki notað rétt mat á fargbreytingum við bráðnun jökulbreiðanna (e. glacial isostatic adjustment), en við bráðnun jökulbreiðanna þá lyftist landið upp vegna fargléttunar. Það mat hefur töluverð áhrif á heildarniðurstöðuna.

Nánar um þetta á loftslag.is; Minni bráðnun jökulbreiðanna. 

Tengt efni á loftslag.is

• Jöklabreytingar og hækkun sjávarborðs heimshafanna
• Spurt og svarað um sjávarstöðubreytingar
• Bráðnun Grænlandsjökuls
• Austur-Suðurskautið líka að missa massa?
• Bráðnun Grænlandsjökuls til norðvesturs